سفره‌هایی از جنس سادگی در مرقد شگفتی روزگار «محمدتقی بهلول»

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – هادی شمسی ثانی: رمضان ماه میهمانی خدای مهربانی است؛ ماهی که سفره رحمت و مغفرت حضرت دوست برای بندگانش پهن شده است و طنین دعای سحر و نوای ربَّنا هر سحر و افطار با زدودن غبار از آینه دل‌های زنگار زده نسیم بهاری را در جان‌ها می‌نوازد.
گرچه در رمضان که برترین ماه‌ها نزد خداوند متعال است حتی برای خواب و نفس کشیدن ما هم ثواب ثبت می‌شود ولی جلسات قرائت قرآن، نمازهای جماعت و برپایی سفره‌های افطاری حال و هوای این ماه را برای ما دلنشین‌تر می‌کند.
پیامبر در حدیثی قدسی فرموده‌اند: «الصوم لی و أنا اجزی به»؛ یعنی روزه برای من [خداوند] است و من خودم پاداش روزه‌دار هستم. همچنین ایشان فرموده‌اند: «کسی که یک روز را با میل و رغبت روزه بگیرد، خداوند اگر همه زمین را به‌عنوان پاداش، پر از طلا کند و به او بدهد، هنوز ثواب او را به‌طور کامل تا روز قیامت نداده است.»، این‌ها تنها بخشی از احادیث و روایاتی است که نشان می‌دهد دنیا ظرف پاداش روزه‌دار نیست و پاداش اخروی در پیش دارد.

با همه این فضیلت و اهمیتی که برای روزه‌داری بیان شده است، در روایتی آمده است: «تَفطیرک أخاکَ الصائم أَفضَل مِن صیامِک» یعنی افطاری دادن به برادر روزه‌دارت بالاتر از روزه خودت است.
همچنین در روایت دیگری داریم: «هر مؤمنی که مؤمن دیگری را در شب ماه رمضان افطار دهد، خداوند برای او ثواب آزاد کردن سی بنده می‌نویسد، و در نزد خدا برای او یک دعا مستجاب خواهد بود.» که خود اینها به تنهایی نشان دهنده ثواب و ارزش افطاری دادن است چراکه بر خلاف روزه که ازخودگذشتگی برای به خدا رسیدن است، افطاری دادن با اصلاح و تقویت رابطه فرد با خدا و عموم جامعه موجب احیای ارتباطات میان فردی و اجتماعی می‌شود.
در حالی که رمضان ماه ساده‌زیستی برای چشیدن طعم گرسنگی و تشنگی فقیران است اما متأسفانه مانند بسیاری از عرصه‌های دیگر زندگی شاهد باز شدن تجمل‌گرایی به سفره‌های افطاری هم هستیم؛ آفتی که مقام معظم رهبری هم نسبت به آن هشدار دادند و فرمودند: «دانسته شد که بعضی‌ها به بهانه افطار، حرکات و عمل مسرفانه انجام می‌دهند و به جای اینکه در ماه رمضان وسیله‌ای بشوند برای نزدیکی روحی به فقرا و مستمندان، با این عمل، با این حرکت، خود را در لذات جسمانی غرق می‌کنند. نمی‌خواهیم بگوئیم که اگر در افطار، کسی غذای مطبوعی مصرف کرد، این کار ممنوع است؛ نه، در شرع اینها ممنوع نیست؛ اسراف ممنوع است، زیاده‌روی ممنوع است، ریخت‌وپاش فراوانی که گاهی در این جور مجالس انجام می‌گیرد، ممنوع است. چه بهتر که کسانی که می‌خواهند افطاری بدهند، با همین سنتی که رایج شده است، افطاری بدهند؛ که مردم را، رهگذران را و کسانی را که مایلند از افطاری استفاده کنند، در این سفره‌های رایگان و با بذل و بخشش و گشاده‌دستی، در کوچه‌ها، در خیابان‌ها، در حسینیه‌ها، افطاری می‌دهند.»
مرقد شیخ محمدتقی بهلول گنابادی، شگفتی روزگار که رهبر انقلاب درباره او فرمودند: «زهد و وارستگی او، تحرک و تلاش بی‌وقفه پیکر نحیف او، ذهن روشن و فعال او، حافظه بی‌نظیر او، دهان همیشه صائم او، غذا و لباس و منش فقیرانه او، شجاعت و فصاحت و ویژگی‌های اخلاقی برجسته او، از این مؤمنِ صادق، انسانی استثنایی ساخته بود.» سال‌هاست شب‌های ماه مبارک رمضان میزبان روزه‌دارانی است که روزه خود را بر سر سفره آن افطار می‌کنند.
حوالی غروب آفتاب بود که برای تهیه گزارش سری به مرقد شیخ محمدتقی بهلول گنابادی زدیم، مرقدی که در سه کیلومتری شهر گناباد به سمت مشهد مقدس به عنوان اولین میقات الرضا پذیرای زائران و مسافرانی است که از دروازه جنوبی استان خراسان رضوی وارد این استان می‌شوند.
عده‌ای بر سر مزار پنج شهید گمنام آرمیده در کنار این بقعه متبرکه لحظات پایانی یکی دیگر از روزهای ماه ضیافت الهی را به خلوت با شهدا می‌گذرانند و جمع دیگری در ورودی مرقد این عارف فرزانه در فضایی پر از شور و نشاط در تکاپو برای آماده کردن سفره‌های افطار هستند.
ساده‌زیستی در مرقد یک ساده‌زیست
سفره‌های افطار که پهن شد، صدای قرائت قرآن پیام نزدیکی گلبانگ اذان را داد؛ حالا خلوتی مرقد با حضور مردان و زنانی که خود را برای اقامه نماز جماعت به آنجا رسانده بودند رنگ و بوی دیگری گرفت. زائران و مسافران به محض ورود بر سر مزار رهبر قیام مسجد گوهرشاد بر علیه کشف حجاب رضاخانی حاضر می‌شدند و پس از نثار فاتحه به روح این زاهد وارسته در صف‌های نماز جماعت می‌ایستادند.
نمازگزاران پس از اقامه نماز جماعت بر سر سفره افطاری حاضر شدند که چایی و خرما در کنار نان و پنیر و سبزی فضای زیبا و دلنشینی را میهمان میهمانان ماه ضیافت الهی می‌کرد.
مهدوی از اهالی سیستان و بلوچستان یکی از میهمانان این سفره افطاری بود که در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: از حدود سال ۱۳۸۰ که شیخ بهلول گنابادی در دوران دانشجویی‌ام در دانشگاه سیستان و بلوچستان حضور یافت به این مرد بزرگ ارادت دارم.
افطاری ساده روزی ما شد
وی گفت: هر بار که از این مسیر عبور می‌کنم برای ادای احترام و قرائت فاتحه توقف کوتاهی در مرقد بهلول دارم و امروز هم چون دیدم تا اذان زمان زیادی نمانده است اینجا توقف کردم تا پس از اقامه نماز و استراحت به مسیر خود ادامه بدهم که از قضا این افطاری ساده روزی ما شد و فوق‌العاده تجربه زیبا و دلنشینی است.
رضا جوان ۳۱ ساله گنابادی هم که به همراه همسر و فرزند خردسالش در این ضیافت افطاری شرکت کرده بود در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: من معمولاً سعی می‌کنم در هر ماه رمضان حداقل یک شب در این افطاری شرکت کنم چون این سادگی را اصلاً نمی‌شود جای دیگری پیدا کرد.
وی ادامه داد: خوردن افطاری ساده در کنار مرقد عارف و عالمی که ساده می‌زیست لذت خاص و استثنایی دارد و امیدوارم ما هم با این یادآوری‌ها خود را از غرق شدن در این دنیای پر از تجمل نجات دهیم.
خانم حسنی که سال‌هاست خوردن افطاری در این مرقد را تجربه کرده است در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، همدلی و همراهی را یکی از ویژگی‌های این افطاری بیان کرد و گفت: اینجا همه میزبان هستند و در کنار تلاش خادمان افتخاری هر کسی کاری از دستش برمی‌آید انجام می‌دهد، یعنی پس از صرف افطاری می‌بینیم عده‌ای از همان افراد سر سفره در جمع کردن و شستن ظروف کمک می‌کنند.
ابراهیمی یکی دیگر از زائران مرقد بهلول بود که پس از صرف افطاری میکروفن را برداشت و با تشکر از خادمان و خیران این افطاری ساده گفت: من چند بار در سخنرانی‌های ایشان بودم و سال‌ها پیش ساده‌زیستی او را از نزدیک دیده‌ام و همین مساله باعث شده است تا همیشه هنگام عبور به سمت مشهد در اینجا توقف کوتاهی داشته باشم.
یکی از خادمان افتخاری مرقد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: به برکت وجود شیخ بهلول این‌قدر فضای این سفره افطاری ساده و صمیمی است که من در طی سی شب ماه رمضان از همه میهمانی‌ها و … می‌گذرم و روزه‌ام را اینجا افطار می‌کنم.
وی گفت: خیلی از افراد بعد از اینکه اولین‌بار بر سر این سفره حاضر می‌شوند، نه تنها روزهای دیگر هم دوست دارند که بیایند که خیلی از آنها بانی این مراسم می‌شوند و الان افرادی از راه‌های دور هستند که پس از سال‌ها هنوز هم برای برپایی این سفره‌های افطاری ساده کمک مالی می‌فرستند.
حجت‌الاسلام صبور، امام جماعت مرقد بهلول که خود از شاگردان ایشان نیز بوده است در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به لذت خاص این فضای معنوی و ساده گفت: روح شیخ بهلول هست که افراد مختلف به ویژه جوان‌ها را به اینجا می‌کشد و این افطاری را برای حاضران دلچسب می‌کند.

وی افزود: همان طوری که خوراک علامه بهلول غالباً ساده و بیشتر لبنیات و از جمله ماست بود، اینجا هم با نان و پنیر و سبزی روزه‌داران افطار می‌کنند مگر اینکه خود بانی سوپ یا غذای ساده دیگری به افطاری اضافه کند.
ترویج سلوک و منش بهلول گنابادی
حسین قامتی از اعضای هیأت امنای مرقد شیخ محمدتقی بهلول گنابادی هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: از سال ۸۵ یعنی اولین سالگرد ارتحال علامه بهلول، همه ساله سفره‌های افطار گشایی به همت خیران در این مرقد پهن می‌شود.
وی افزود: با توجه به زندگی ساده و زاهدانه شیخ محمدتقی بهلول گنابادی، خیران هم سعی کرده‌اند در راستای ترویج سلوک و منش این شخصیت فرزانه با افطاری‌های ساده از روزه‌داران پذیرایی کنند.
امام جمعه گناباد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان کرد: مشارکت در کارهای خیری مانند افطاری دادن از جمله اعمالی است که باید در کنار قرائت و تفسیر قرآن، دعا و مناجات در این ماه به آن توجه داشته باشیم.
برپایی سفره‌های افطاری ساده موجب آباد کردن مساجد می‌شود
حجت‌الاسلام حسن صادقی‌نسب افزود: برپایی سفره‌های افطاری ساده در مساجد و بقاع متبرکه ضمن ترویج افطاری ساده موجب آباد کردن مساجد با حضور روزه‌داران می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: احیای سنت حسنه افطاری ساده و کریمانه جز همان اعمال و رسوم خوبی است که به عنوان صدقه جاریه از انسان بر جای می‌ماند.
افطاری دادن ساده در ماه مبارک رمضان که فرصت خودسازی و بندگی و بهترین تمرین بعد معنوی و روحانی است زمینه درک فضای همدلی و هم‌نشینی به دور از انواع تجمل و زرق و برق دنیوی را برای ما فراهم می‌کند؛ تجمل‌گرایی که خیلی از آن به واسطه الگوهای غربی و سلبریتی‌های داخلی به فرهنگ ناب ایرانی و اسلامی ما نفوذ کرده است در حالی که الگو گرفتن از بزرگانی مانند شیخ محمدتقی بهلول گنابادی درس زهد، ساده‌زیستی، اخلاق، صداقت و … به ما می‌دهد.