سعی کردیم در «نهنگ‌ها» از کلیشه پرهیز کنیم/فکر می‌کنند من افغانم!

سوگل قلاتیان بازیگر فیلم سینمایی «نهنگ‌ها» ساخته غلامرضا جعفری که این روزها در سینماهای گروه «هنروتجربه» درحال اکران است، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره داستان این فیلم عنوان کرد: «نهنگ‌ها» داستان یک زوج افغان است که تازه به ایران مهاجرت کرده و در یک ویلا سرایدار هستند و در کنار آن‌ها قصه‌های دیگری از ۲ زوج ایرانی و ماجراهای آنها روایت می‌شود.

وی درباره چالش‌های ایفای نقش یک زن افغانستانی گفت: همانطور که همه می‌دانیم تقریباً هیچ چیز در سینمای ما مطابق اصول و استانداردهای موجود و رایج در سینمای دنیا پیش نمی‌رود، این پروژه هم از این قاعده مستثنا نبود؛ شاید باور نکنید ولی من حدود ۲ روز مانده به آغاز فیلمبرداری «نهنگ‌ها» برای بازی در این نقش به گروه پیوستم، در حالی‌که باید در کل فیلم به یک زبان دیگر حرف می‌زدم و زمان کافی برای یادگیری و آماده سازی برای خلق این نقش را نداشتم و با آگاهی از وضعیت موجود این انتخاب، جرات، جسارت زیاد و تلاش مضاعفی طلب می‌کرد.

این بازیگر تصریح کرد: ابتدا نقش یک کاراکتر دیگر به من پیشنهاد شده بود اما من آن را نپذیرفتم زیرا همواره در کارم به دنبال چالش و تجربه خلق کاراکترهای متفاوت هستم. پس از آن کاراکتر این زن افغان در این فیلم توجه من را به خود جلب کرد درنتیجه به کارگردان پیشنهاد دادم که این نقش را بازی کنم. آقای جعفری نیز در ابتدا از این تصمیم من غافلگیر شدند اما از همان لحظه با آغوش باز از آن استقبال کردند.

بازیگر فیلم «تک‌آف» افزود: کارگردان قصد نداشت فیلمنامه را به بازیگران بدهد اما به این دلیل که من می‌بایست به زبان افغانستانی صحبت می‌کردم، بنا شد که هر سکانس را یک روز قبل از فیلمبرداریِ آن قسمت، در اختیارم قرار دهند و با من روی زبان کار کنند. من هم با وجود رعایت این شرط می‌خواستم چنین ریسک ترسناکی را مرتکب شوم ولی متاسفانه در جریانِ تولید (به هر دلیل) ماجرا طبق صحبت و قرار اولیه ما پیش نرفت و با من هیچ تمرین ویژه ای برای رسیدن به آمادگیِ دیالوگ کردن به زبان افغانستانی نشد و حتی دیالوگ ها در حین گریم شدن و آماده شدنم برای رفتن جلوی دوربین با من به اشتراک گذاشته می‌شد و این موضوع به شدت برای من یا هر بازیگر جدی دیگری عذاب آور، استرس زا و نگران کننده بود.

قلاتیان یادآور شد: این نگرانی تا جایی پیش رفت که پس از سه جلسه فیلمبرداری از کارگردان خواستم که راش های آن سه روز را به یکی از بستگان افغان الاصل خود نشان دهند و واکنش او را به من اعلام کنند. من با نگرانی و استرس در انتظار خبر بودم و نتیجه آنچنان جذاب شد که با امید و احساس بهتری به ادامه ایفای نقشم در این فیلم پرداختم. آن دوست افغانستانی که من را هم نمی‌شناختند به کارگردان تبریک گفته بودند که توانسته یک استعداد جدید افغان معرفی و تربیت کند! حتی تشخیص نداده بودند که من یک بازیگرم چه برسد به اینکه ایرانی هستم و این برای من در آن شرایط بغرنج، خوش‌ترین و شیرین‌ترین خبر ممکن بود.

این بازیگر در پاسخ به اینکه چه ویژگی خاصی در این شخصیت باعث شد که این نقش را ایفا کند، توضیح داد: همانطور که پیش‌تر هم گفتم من همیشه در بازیگری به دنبال نقش‌های چالش برانگیز و متفاوت هستم و بودم. این کاراکتر از هر نظر برای من جذاب و به‌دور از تجربه های زیسته‌ام بود. تجربه بازی در نقش یک زن روستایی با یک ملیت دیگر و با یک گویش متفاوت که باردار و پا به ماه است و همزمان مادر یک کودک دیگر نیز است که در فیلم زایمان هم می‌کند، قطعاً برای من انتخاب هیجان انگیزی بود. همچنین این کاراکتر نمونه بارز یک زن مظلوم جهان سومی بود که در یک جامعه مردسالار از ابتدا هیچ حق و حقوقی برای خود متصور نیست و حتی به خود اجازه ابراز و فریاد درد زایمان؛ طبیعی ترین درد جهان را هم نمی‌دهد. فریادهای فروخورده و همچنین درد و رنج این مردمان مظلوم، دلیل بارز دیگری برای بازی این نقش برای من بود.

قلاتیان با اشاره به اینکه سعی کرده‌است شخصیتی کلیشه‌ای از یک زن افغان ارائه نکند، گفت: این کاراکتر از ابتدا هم قرار نبود یک شخصیت کلیشه‌ای از زنان افغان ارائه کند که شاید بیشتر ما در ذهنمان داریم. اصرار کارگردان هم بر این بود که ما نمی‌خواهیم این فیلم بازنمودی از تمام تصاویری باشد که تاکنون از مردم افغانستان شناسانده شده است. ما می‌خواستیم براساس دیده ها و واقعیتی که در زندگی خود کارگردان وجود داشت، شخصیت های متفاوتی ارائه کنیم. من عموماً در سیر رسیدن به نقش، در ابتدا یک مابه‌ازا در دنیای واقعی برای آن کاراکتر پیدا می‌کنم و سپس روی خلق ذهنی و باقی قضایا متمرکز می‌شوم ولی در این موردِ به خصوص، آقای جعفری از من خواستند که برای دور شدن از کلیشه‌ها، از الگو گرفتن از یک ما به ازای افغانستانی برای رسیدن به نقش پرهیز کنم.

وی درباره حذف بعضی از صحنه‌های فیلم «نهنگ‌ها» تصریح کرد: ما تمام تلاشمان را کردیم که شخصیت متفاوتی نشان دهیم اما متاسفانه با حذف برخی از صحنه‌ها این تفاوت آن‌طور که مد نظر ما بود در فیلم نمود پیدا نمی‌کند زیرا بعضی از صحنه‌های بازی شده و صحنه های عاشقانه این زوج و … دیگر در فیلم وجود ندارد.

قلاتیان در پایان درباره واکنش مخاطبان نسبت به فیلم گفت: من در این مدت واکنش‌های جذابی از مخاطبان ایرانی و افغانستانی دریافت کردم. زمانی که شما قرار است نقش یک ملیت دیگر را بازی کنید، نگران هستید که در میان آنها پذیرفته می‌شوید یا نه. من هم این نگرانی را داشتم اما پس از اکران فیلم واکنش های باورنکردنی و خوشایند هیجان انگیزی دریافت کردم که می‌توان گفت شیرین ترین ثمره از تمام تلاش‌ها و زحماتم در طول کار شد. چه چیز قشنگ‌تر از اینکه بعد از دیدن کار برخی از مخاطبان از من می‌پرسند که شما اصالتاً افغانستانی هستید؟!

سوگل قلاتیان، وحید شیخ‌زاده، امیر زمستانی، شهره موسوی، حسن مقصودی، سحرناز عباس‌زاده، الناز محمدبیگی، ایلین جاهد، رونیکا بهرام زاده، سهراب انصاریان و مرجان علوی در این فیلم بازی کرده‌اند.

برخی از عوامل فیلم «نهنگ‌ها» عبارتند از تهیه کننده: محمد احمدی، مجری طرح: وحید شیخ زاده، مدیر فیلمبرداری: مهدی افشار، فیلمبردار: شایان شیخ زاده، تدوین: پویان شعله ور، آهنگساز: امیر شاهرخی، مدیر برنامه ریزی و دستیار اول کارگردان: فرزین فتحی، مدیر صدابرداری: بابک نیازی، صدابردار: فراز فیاض زاده، طراح صحنه و لباس: حسین حاجی ابراهیم، طراح چهره‌پردازی: رسول نعمتی، منشی صحنه: شقایق صادق، مدیر تولید: پویا نوری، صداگذار: سیدمحمود موسوی نژاد، مدیر تدارکات: اصغر بازگشا، عکاسان: محسن بیده و حسین عصار، سرمایه‌گذار: امیر زمستانی.