جراحی اسکولیوز که شامل فیوژن ستون فقرات میشود، با وجود انواع گوناگونش، به یک هدف مشترک میپردازد: جلوگیری از پیشرفت اسکولیوز.
واکنش بیماران به این جراحی متفاوت است؛ در حالی که برخی توانایی حفظ انعطافپذیری مناسبی را در نواحی بالایی و پایینی فیوز شده دارند، عدهای ممکن است با کاهش قابل توجهی در انعطافپذیری و دامنه حرکتی خود مواجه شوند.
روشهای متعددی برای درمان اسکولیوز وجود دارد که بر بهبود سلامت بلندمدت ستون فقرات، از جمله افزایش استحکام و عملکرد آن، تأکید دارد. جراحی اسکولیوز اغلب با از دست رفتن بخشی از انعطافپذیری و دامنه حرکتی همراه است. بسیاری از بیماران پس از فیوژن ستون فقرات دچار احساس ناامیدی میشوند، چرا که این عمل با طبیعت حرکتی بدن ناسازگار به نظر میآید.
انحنای طبیعی ستون فقرات چگونه است؟
ستون فقرات به طور طبیعی در هر یک از بخشهای اصلی خمیدگی دارد که این انحناها باعث میشوند ستون فقرات قویتر، انعطافپذیرتر و قادر به جذب و توزیع استرس مکانیکی باشد.
بخشهای ستون فقرات شامل ستون فقرات گردنی (گردن)، ستون فقرات قفسه سینه (وسط/فوقانی پشت) و ستون فقرات کمری (کمر) میشود.
هر بخش از ستون فقرات به سلامت بخشهای دیگر وابسته است و هر کدام نقش منحصر به فردی در عملکرد کلی ستون فقرات دارند.
ستون فقرات گردنی باید وزن سر را تحمل کرده و دامنه حرکتی گردن را برای حرکت سر فراهم کند. ستون فقرات قفسه سینه، که بزرگترین بخش ستون فقرات است، به قفسه سینه متصل شده و از اندامهای حیاتی محافظت میکند. ستون فقرات کمری باید وزن بالاتنه را تحمل کرده و به خم شدن، بلند کردن و چرخش پاسخ دهد.
اگر انحنای طبیعی ستون فقرات حفظ شود، مهرهها در وضعیتی مستقیم و خنثی قرار میگیرند و بیومکانیک ستون فقرات حفظ میشود. اما اگر ستون فقرات انحنای طبیعی خود را از دست بدهد و انحنای ناسالم جایگزین شود، بیومکانیک آن دچار اختلال میشود.
اسکولیوز باعث ایجاد انحنای غیرطبیعی و خمیدگی در ستون فقرات میشود که وضعیتی پیشرونده است و با رشد شروع به پیشرفت میکند.
اسکولیوز میتواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد اما معمولاً در کودکان تشخیص داده میشود و شایعترین نوع آن،اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان است که بین سنین 10 تا 18 سال تشخیص داده میشود.
جراحی اسکولیوز چیست؟
جراحی اسکولیوز یک نوع همجوشی ستون فقرات است که در آن مهرههای منحنی به یکدیگر متصل شده و به استخوانی جامد تبدیل میشوند، و میلههایی با پیچهای پدیکول به ستون فقرات متصل میشوند تا آن را در جای خود نگه دارند.
مهرههایی که با هم ادغام میشوند، دیسکهای بین آنها را حذف میکنند، که این دیسکها نقش کلیدی در سلامت و عملکرد ستون فقرات دارند. آنها به عنوان کوسنهای ضربهگیر عمل کرده، پشتیبانی ساختاری فراهم میکنند، و به عنوان بالشتک بین مهرهها برای جلوگیری از اصطکاک در حین حرکت عمل میکنند، و نیروها را ترکیب میکنند تا انعطافپذیری ستون فقرات را تسهیل کنند.
طراحی ستون فقرات بر اساس حرکت است، بنابراین ادغام مهرهها و حذف دیسکها با طراحی طبیعی مبتنی بر حرکت مغایرت دارد.
در حالی که برخی بیماران انعطافپذیری کافی در بالا و پایین ناحیه فیوژن شده را حفظ میکنند، برخی دیگر ممکن است ستون فقراتی سفت و محدود را تجربه کنند که بر کیفیت زندگی آنها تأثیر میگذارد.
جراحی ستون فقرات همواره با خطر عفونت و آسیب عصبی همراه است، و فیوژن نیز ممکن است با خطرات خرابی سختافزار و واکنشهای نامطلوب به سختافزار مورد استفاده همراه باشد.
بنابراین، اگرچه اکثر بیماران پس از جراحی اسکولیوز میتوانند کمر خود را خم کنند، بسیاری از آنها کاهش قابل توجهی در میزان خم شدن کمر خود را تجربه میکنند، که میتواند به محدودیتهایی در فعالیت و تأثیراتی بر کیفیت زندگی منجر شود.
بازیابی فیوژن ستون فقرات
فرآیند بهبودی پس از جراحی اسکولیوز به شرایط خاص هر فرد وابسته است. واکنش هر بیمار به عمل فیوژن ستون فقرات منحصر به فرد است. در صورتی که عارضهای هنگام جراحی رخ ندهد، روزهای اولیه بعد از عمل در بیمارستان صرف نظارت بر علائم عفونت، مراقبت از محل برش و روند بهبودی میشود.
بیشتر بیماران حدود ۹ روز پس از جراحی توسط جراح ستون فقرات مرخص میشوند تا دوره بازیابی را در خانه ادامه دهند. در این زمان، فعالیتهایی مانند رانندگی، بلند کردن اجسام سنگین، چرخش و خم شدن محدود میشود. داروهای مسکن عموماً پس از دو هفته قطع میشوند و با کاهش تدریجی محدودیتها، بیماران میتوانند رانندگی کنند و به فعالیتهای روزمره خود بازگردند.
فیزیوتراپی و حمایت از ستون فقرات
با کاهش انحنای ستون فقرات، درمان به سمت تقویت قدرت مرکزی تغییر میکند تا عضلات اطراف ستون فقرات بتوانند به شکل مؤثرتری از وضعیت صافتر و کمانحنای ستون فقرات حمایت کرده و آن را تثبیت کنند. فیزیوتراپی همچنین در بهبود وضعیت بدنی و رفع هرگونه عدم تعادل عضلانی موثر است.
اسکولیوز باعث ایجاد این عدم تعادل میشود، زیرا عضلات اطراف ستون فقرات برای تثبیت آن در جهات گوناگون کشیده میشوند. تقویت عضلات اطراف ستون فقرات موجب حمایت بهتر از وضعیت صافتر ستون فقرات شده و تمرینات اختصاصی برای اسکولیوز با فعالسازی بخشهای خاصی از مغز، به بهبود ارتباط بین مغز و بدن کمک میکنند.
من اخیرا جراحی اسکولیوز انجام دادم. میخواستم بدونم آیا میتونم کمرمو خم کنم یا نه؟
سلام. بعد از جراحی اسکولیوز، میزان خم شدن کمر به نوع جراحی، میزان انعطافپذیری ستون فقرات قبل از عمل و دستور پزشک بستگی داره. معمولا در هفتههای اول پس از جراحی، خم شدن شدید کمر توصیه نمیشه تا استخوانهای جوش خورده، محکم بشن. اما با گذشت زمان و با نظر پزشک، ممکنه بتونین به تدریج دامنه حرکتی کمرتون رو افزایش بدین. حتما دستورالعملهای پزشک رو به دقت دنبال کنین.