هورمون های موجود در شیر مادر و تأثیر بر رشد نوزادان

هورمون های موجود در شیر مادر و تأثیر بر رشد نوزادان

مجموعه: بهداشت مادر کودک

هورمون ها را می توان در خون، ادرار بزاق و شیر مادر یافت

 
مروری بر هورمون های موجود در شیر مادر 

هورمون های موجود در شیر مادر چه هستند و چرا مهم هستند؟ وقتی به این فکر می کنید که آیا قرار است به کودک خود شیر بدهید یا خیر، به شما کمک می کند تا تمام اطلاعات مربوط به شیر خشک و شیر مادر را به دست آورید. 

تفاوت های زیادی در ترکیب شیر مادر و ترکیب شیر خشک وجود دارد. یکی از این تفاوت ها در انواع و میزان هورمون های موجود در هر کدام است. در حال حاضر اطلاعات کافی وجود ندارد و مشخص نیست که بسیاری از آنها برای نوزادان و کودکان چه می کنند و یا چرا مهم هستند. بنابراین بدون داشتن تمام اطلاعات لازم نمیتوان به سادگی سعی کرد ترکیب هورمونی شیر مادر را در غذای کودک تنظیم کرد.
 
البته شیر خشک برای نوزادان جایگزین بی خطری برای شیر مادر است، اما منبع تغذیه کاملی مانند شیر مادر نیست. با فرمول، همیشه چیزی در ترکیب مواد مغذی، آنتی بادی ها، آنزیم ها و حتی هورمون ها کم است.
 
هورمون ها چیست؟
هورمون ها مواد شیمیایی هستند که از قسمت های مختلف بدن به خون شما ترشح می شوند. آنها پیام هایی را به اندام ها و بافت های شما می رسانند و به آنها می گویند بدن شما به چه چیزی نیازمند است و چه کاری انجام دهد. هورمون ها را می توان در خون، ادرار، بزاق و شیر مادر یافت. هورمون ها وظایف زیادی دارند. آنها تولید مثل، رشد و نمو، متابولیسم، فشار خون و سایر عملکردهای مهم بدن را تنظیم می کنند.
 
هورمون های موجود در شیر مادر
شیر مادر حاوی هورمون های زیادی است که از بدن وارد می شود. برخی از این هورمون ها با ساختاری ساده کوچک تر هستند، بنابراین میتوانند راحت تر جذب شیر مادر شوند. هورمون های دیگر بزرگتر هستند و ممکن است به خوبی وارد شیر مادر نشوند.
 
سطح هورمون ها در شیر مادر یکسان نمی ماند. با گذشت زمان، شیر مادر مقداری از هورمون ها بیشتر و برخی دیگر کمتر است. در اینجا برخی از هورمون های موجود در شیر مادر آورده شده است.
 

پرولاکتین هورمونی است که شیر مادر را تولید می کند

 
پرولاکتین  
پرولاکتین هورمونی است که مسئول تولید شیر مادر است. اولین شیر مادر دارای مقادیر زیادی از پرولاکتین است. اما پس از چند روز اول شیردهی، میزان پرولاکتین به سرعت کاهش می یابد. پس از آن، سطح پرولاکتین در شیر مادر تقریبا با سطح پرولاکتین در خون برابر است.
 

هورمون محرک تیروئید نیز در شیر مادر یافت می شود

 
هورمون های تیروئید T4,TSH,T3
هورمون های تیروئید توسط غده تیروئید ساخته می شود. آنها بسیاری از عملکردهای مهم را انجام می دهند و تقریبا همه سیستم بدن را تحت تأثیر قرار می دهند. عملکرد اصلی هورمون های تیروئید کنترل چگونگی تجزیه غذا و تبدیل آن به انرژی توسط بدن می باشد. این فرآیند متابولیسم نامیده می شود. اما هورمون های تیروئید تنفس، ضربان قلب، هضم و دمای بدن را نیز تنظیم می کنند و نقش حیاتی در رشد و توسعه دارند.
 
سطح تیروکسین (T4) در آغوز کم شروع می شود اما در هفته های اول شیردهی افزایش می یابد. تیروکسین می تواند به رشد و بلوغ روده نوزاد کمک کند. در طول چند ماه اول زندگی، نوزدانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، تیروکسین بسیار بیشتری نسبت به نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، در بدن خود دارند.
 
مقادیر کمی تری یدوتیرونین (T3) و هورمون محرک تیروئید (TSH) نیز در شیر مادر یافت می شود. اعتقاد بر این است که هورمون های تیروئید موجود در شیر مادر به محافظت از نوزادی که با شیر مادر تغذیه می شود از کم کاری تیروئید کمک می کند. با این حال، شواهد کافی برای تأیید این نظریه وجود ندارد.
 
فاکتور رشد اپیدرمی (GEF)
فاکتور رشد ایپدرمی یک فاکتور رشد مهم است که رشد سلولی را تحریک می کند. عملکردهای زیادی دارد، اما به ویژه برای رشد و بلوغ دستگاه گوارش (GI) یا دستگاه گوارش نوزادان مهم است.(GEF) را می توان در خون ، بزاق، مایع آمنیوتیک و شیر مادر یافت.
 
بلافاصله پس از زایمان، آغوز حاوی مقادیر زیادی فاکتور رشد اپیدرمی است. سپس سطوح به سرعت کاهش می یابد. اما اگر خانمی بین هفته های 23 تا 27 بارداری زایمان زودرس داشته باشد، در ماه اول پس از زایمان غلظت (EGF) بسیار بالاتری در شیر مادر خواهد داشت.
 
داشتن (EGF) بیشتر در شیر نارس مادر مهم است زیرا نوزادانی که در این مرحله به دنیا می آیند بیشتر در معرض مشکلات گوارشی مانند انتروکولیت نکروزان (NGF) هستند سطوح بالاتر (EGF) می تواند به جلوگیری از این نوع مشکلات جدی روده کمک کند.
سایر عوامل محرک رشد، از جمله فاکتورهای رشد شیر انسان II، I,III(HMGF) ، و فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-I) نیز در شیر مادر شناسایی شده است.
 
بتا اندورفین
اندورفین ها مسکن های طبیعی بدن هستند. اعتقاد بر این است که بتا اندورفین موجود در شیر مادر به نوزادان کمک می کند تا با استرس تولد کنار بیایند و با زندگی خارج از رحم سازگار شوند. سطوح بالاتری از بتا اندورفین در شیر مادر زنانی که زایمان طبیعی واژینال دارند، نوزاد نارس دارند و آنهایی که در حین زایمان اپیدورال دریافت نمیکنند، وجود دارد.
 

اندورفین یکی از هورمون های موجود در شیر مادر است

 
ریلکسین 
ریلکسین هورمونی است که نقش مهمی در تولید مثل زنان دارد. ریلکسین، همانطور که از نامش حدس زده اید، ماهیچه ها، مفاصل، و تاندون ها را شل یا راحت می کند. در طول زایمان ریلکسین، در بدن برای نرم کردن دهانه رحم و شل کردن لگن در آماده سازی برای زایمان کار می کند.
 
همچنین می تواند بر رشد بافت شیر زا سینه ها تأثیر بگذارد. ریلکسین در شیر مادر وجود دارد و هفته ها پس از زایمان در شیر مادر باقی می ماند. اهمیت ریلکسین در شیر مادر هنوز ناشناخته است، اما عملکرد آن ممکن است مربوط به معده و روده نوزاد باشد. از آنجایی که دانشمندان به طور کامل نمی دانند که ریلکسین چه می کند، تحقیقات روی این هورمون هنوز ادامه دارد.
 
اریتروپویتین ( EPO )
تولید گلبول های قرمز در بدن را ( Erythropoiesis ) می گویند. اریتروپویتین هورمونی است که توسط کلیه ها ساخته می شود و به بدن می گوید گلبول های قرمز بیشتری بسازد. این هورمون وارد شیر مادر می شود و می تواند به تحریک تولید گلبول های قرمز در نوزاد کمک کند.
 
کورتیزول
کورتیزول اغلب به عنوان هورمون استرس شناخته می شود. این یک هورمون استروئیدی است که عملکردهای زیادی در بدن انسان دارد. در آغوز، کورتیزول بالا است، اما سطح آن به سرعت کاهش می یابد و با ادامه شیردهی در سطح پایین تری باقی می ماند. زنانی که خوشحال هستند و تجربه مثبتی از شیردهی دارند، نشان داده شده است که کورتیزول کمتری در شیر مادر دارند.
 
مقدار کورتیزول در شیر مادر می تواند بر میزان ایمونوگلوبولین ترشحی ( sIgA ) تأثیر بگذارد.lgA) ) یک آنتی بادی مهم است که از کودک در برابر بیماری و بیمارهای مختلف محافظت می کند. سطوح بالاتر کورتیزول با سطح پایین تر ( sIgA ) مرتبط است. بنابراین به نظر می رسد که سطوح بالای اترس و کورتیزول می تواند با خواص محافظت کننده ایمنی سالم شیر مادر تداخل داشته باشد.
 
جامعه علمی دقیق مطمئن نیست که کورتیزول موجود در شیر مادر واقعا چه کاری انجام می دهد، اما آنها معتقدند: به نوزادان کمک می کند تا حرکت مایعات و املاح در دستگاه گوارش را کنترل کنند. در رشد پانکراس نوزاد نقش دارد، و در کمک برای مقابله با استرس مزمن نقش دارد.
 
لپتین
هورمون لپتین توسط بافت چربی بدن ساخته می شود. اشتها، وزن و میزان انرژی مصرفی بدن را تنظیم می کند. لپتین موجود نشان می دهد که وقتی شیر مادر حاوی لپتین بیشتری باشد، نوازدان شاخص توده بدنی (BMI) کمتری دارند. بنابراین لپتین می تواند به پیشگیری از چاقی در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، کمک کند.
 
سایر هورمون های موجود در شیر مادر
هورمون های شناسایی شده در شیرمادر عبارتند از: هورمون آزاد کننده گنادوتروپین( GNRH)، انسولین، پروژسترون، استروژن، اندروژن، گاسترین، آدیپونکتین، رزیستین و گرلین.
 
گردآوری:بخش کودکان بیتوته