بسیاری از بیماران در جستوجوی راهی هستند که بدون نیاز به جراحی، کیفیت زندگیشان را بهبود دهد. یکی از درمانهایی که طی سالهای اخیر توجه زیادی جلب کرده، درمان پی آر پی (PRP) است. اما این روش چقدر مؤثر است و چه کسانی میتوانند از آن بهرهمند شوند؟
پی آر پی چیست؟ مروری علمی و واقعی
PRP مخفف Platelet-Rich Plasma است؛ یعنی پلاسمای غنی از پلاکت. این روش درمانی مبتنی بر استفاده از بخشی از خون خود فرد است. ابتدا مقدار کمی خون گرفته میشود، سپس در دستگاه سانتریفیوژ، اجزای آن تفکیک شده و بخش حاوی پلاکت بالا استخراج میشود. این پلاسمای فعال به ناحیه آسیبدیده (مثل مفصل زانو) تزریق میشود تا فرآیند ترمیم طبیعی بدن تقویت شود.
پلاکتها سرشار از فاکتورهای رشد هستند که به ترمیم بافت، کاهش التهاب و تحریک سلولهای بدن برای بازسازی کمک میکنند. به همین دلیل، PRP در درمان مشکلات مزمن زانو بهویژه در مراحل اولیه آرتروز یا آسیبهای بافت نرم مؤثر گزارش شده است.
چه کسانی کاندید مناسبی برای پی آر پی زانو هستند؟
- بیماران مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط زانو
- افرادی که بهدنبال درمانی غیرجراحی برای درد مفاصل هستند
- ورزشکارانی که دچار آسیب لیگامان یا منیسک شدهاند
- کسانی که به تزریقهای مکرر کورتون پاسخ ندادهاند
در مقابل، کسانی که دچار آسیبهای شدید ساختاری هستند یا مفصلشان تحلیل رفته، معمولاً نیازمند درمانهای جراحی یا تعویض مفصل خواهند بود.
مزایا و محدودیتهای واقعی PRP زانو
مزایا:
- غیرتهاجمی و بدون نیاز به جراحی
- استفاده از خون خود فرد (ریسک انتقال بیماری ندارد)
- بازیابی سریعتر نسبت به روشهای تهاجمی
- کاهش درد و التهاب در برخی بیماران
محدودیتها:
- تأثیرگذاری به شرایط فردی بستگی دارد
- در آرتروزهای پیشرفته چندان مؤثر نیست
- نیاز به چند جلسه تزریق دارد
- هزینه نسبتاً بالا و در برخی موارد بدون پوشش بیمهای
مرکز معتبرMayo Clinic نیز اشاره کرده که هنوز شواهد علمی درباره اثربخشی PRP در مقایسه با سایر درمانها محدود است و نیاز به تحقیقات گستردهتری وجود دارد.
انتخاب بهترین مسیر درمان: مشورت با متخصصان ارتوپدی
در انتخاب درمان مناسب برای مشکلات زانو، هیچ گزینهای یکسان و قطعی برای همه نیست. بررسی سابقه بیماری، نوع آسیب، شدت علائم و شرایط بدنی هر فرد، همگی در انتخاب راهکار درست تأثیر دارند. به همین دلیل مراجعه به یک جراح ارتوپد خوب در تهران یا شهر محل زندگیتان میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
در برخی مراکز تخصصی مانند تیم ارتوپدی ارتویار، روند ارزیابی و تصمیمگیری بهشکل تیمی انجام میشود؛ یعنی ترکیبی از جراح، پزشک ورزشی، فیزیوتراپیست و تصویربردار همکاری میکنند تا مؤثرترین و کمخطرترین راه ممکن انتخاب شود.
جمعبندی: آیا پی آر پی زانو ارزش امتحان را دارد؟
اگر بهدنبال روشی غیرجراحی و ایمن برای کاهش درد زانو هستید، PRP میتواند یکی از گزینههای مناسب شما باشد؛ البته به شرطی که توسط پزشک متخصص ارزیابی شده و از لحاظ علمی تأیید شود. بهتر است هیچ تصمیم درمانی را صرفاً بر اساس تبلیغات یا شنیدهها نگیرید.
برای گرفتن مشاوره تخصصی، پرسش از پزشک درباره روشهای درمانی مختلف، و بررسی اینکه PRP برای شما مناسب است یا نه، همیشه یک جلسه ویزیت هدفمند بهترین نقطه شروع است.
واقعا این PRP توی درد زانوی من مؤثره؟ چون آرتروزم متوسطه و از تزریق کورتون خسته شدم!
سؤال خیلی خوبی پرسیدید 🙏
اگر شدت آرتروز شما خفیف تا متوسط باشه و غضروف هنوز بهطور کامل از بین نرفته باشه، PRP میتونه درد رو کاهش بده و التهاب رو کنترل کنه. چون از پلاکتهای خون خودتون استفاده میشه، ریسک آلرژی یا واکنش بدن خیلی پایینه. با این حال، حتما باید توسط متخصص ارتوپد معاینه بشید تا مطمئن بشن گزینه مناسبی هستید یا نه. درمانهای ترکیبی مثل PRP همراه فیزیوتراپی گاهی نتایج بهتری هم میدن.