آپیکوکتومی دندانی؛ راهکاری برای درد و عفونت دندان

آپیکوکتومی دندانی؛ راهکاری برای درد و عفونت دندان

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

آپیکوکتومی دندانی یک عمل جراحی است که روی راس دندان انجام می‌شود

 
آپیکوکتومی دندانی یا جراحی ریشه: روشی سریع و موثر برای درمان عفونت
اپیکوکتومی دندانی، یک روش درمانی تخصصی در دندانپزشکی است که برای درمان عفونت‌های ریشه دندان انجام می‌شود. اپیکوکتومی دندانی یکی از راه‌های موثر برای نجات دندان‌های عفونی است. در این مقاله از بیتوته به بررسی کامل این روش درمانی خواهیم پرداخت.
هنگامی که صحبت از حفظ دندانی با عفونت در دهان می‌شود، معمولاً درمان ریشه دندان راه‌حل است. با این حال، گاهی این روش کافی نیست و نیاز به انجام آپیکوکتومی دندانی است. دندانپزشکان از این جراحی کوچک برای جلوگیری از کشیدن دندان عفونی استفاده می‌کنند. زمانی که درمان ریشه دندان ناموفق بوده است، این عمل می‌تواند بافت عفونی را حذف کرده و در نتیجه دندان را حفظ کند.
 
در این مقاله، شما متوجه خواهید شد که آپیکوکتومی دندانی چیست، چه زمانی توصیه می‌شود و چه مزایایی دارد. علاوه بر این، ما در مورد مراقبت‌های بعد از این عمل به شما خواهیم گفت.
 

اپیکوکتومی دندانی یک روش درمانی تخصصی در دندانپزشکی است

 
آپیکوکتومی دندانی چیست؟
آپیکوکتومی دندانی یک عمل جراحی است که روی راس (نوک ریشه) یک دندان عصب‌کشی شده انجام می‌شود. با این مداخله، می‌توان فرآیندهای عفونی که پس از درمان ریشه دندان باقی می‌مانند را از بین برد.
به این ترتیب، ناراحتی که پس از درمان ریشه دندان باقی می‌ماند، درمان می‌شود و از عوارض احتمالی جلوگیری می‌شود. علاوه بر این، از کشیدن دندان که در دهان باقی مانده است، جلوگیری می‌کند و عملکردهای معمول خود را انجام می‌دهد.
 
همچنین به عنوان جراحی اندودانتیک شناخته می‌شود، زیرا این مداخله مکمل کانال‌های ریشه است. با این حال، در این مورد، بر درمان عفونت‌هایی که در ریشه دندان رخ می‌دهند، متمرکز است. 
 
اندودانتیک‌هایی که معمولاً در مطب‌های دندانپزشکی انجام می‌شوند، مسئول تمیز کردن داخل دندان هستند. از ابزارها و مایعات ویژه برای حذف پالپ و بقایای آلوده‌کننده عمیق‌ترین قسمت دندان‌ها استفاده می‌شود. از سوی دیگر، آپیکوکتومی دندانی در ناحیه پری‌آپیکال (یعنی اطراف قسمت بیرونی ریشه) انجام می‌شود. در این حالت، عفونت موجود در نزدیکی قسمت ریشه دندان تمیز و از بین می‌رود.
 
هم اندودانتیک و هم آپیکوکتومی دندانی درمان‌های محافظه‌کارانه هستند. هر دو درمان به دنبال حفظ دندان در دهان هستند.
 
با این حال، همانطور که در اینجا به شما خواهیم گفت، از آپیکوکتومی دندانی زمانی استفاده می‌شود که درمان‌های سنتی ریشه دندان شکست خورده‌اند. بیایید نگاهی دقیق‌تر به زمانی که این روش نشان داده می‌شود، بیندازیم.
 

مزیت اصلی آپیکوکتومی امکان حفظ دندانی است که عفونی شده است

 
مزایای آپیکوکتومی دندانی 
مزیت اصلی آپیکوکتومی، امکان حفظ دندانی است که عفونی شده و درمان‌های سنتی ریشه دندان روی آن جواب نداده است. حفظ دندان، عملکرد و زیبایی کل دهان را حفظ می‌کند و باعث بهبودی فرد می‌شود.
بارها علیرغم انجام درمان ریشه دندان، عفونت‌های دندانی در اطراف ریشه باقی می‌مانند. این فرآیندها می‌توانند باعث آبسه، کیست یا گرانولوم پری‌آپیکال شوند. این امر باعث ایجاد ناراحتی و درد در ناحیه، تورم، فیستول و بوی بد دهان می‌شود. علاوه بر این، یک کانون عفونی در دهان می‌تواند گسترش یافته و باعث عوارض جدی‌تر در سایر نقاط بدن شود.
 
اگر اندودانتیک موثر نبوده و عفونت همچنان باقی مانده است، آپیکوکتومی دندانی گزینه ای است که امکان درمان و حفظ دندان در دهان را فراهم می‌کند. در غیر این صورت، کشیدن دندان راه‌حل کمتر محافظه‌کارانه خواهد بود.
 
درمان‌های ریشه دندان گاهی کافی نیستند، زیرا میکروارگانیسم‌های موجود در داخل دندان می‌توانند در برابر اقدامات تمیز کردن این مداخله مقاومت کنند. از سوی دیگر، با آپیکوکتومی دندانی، نوک ریشه و بافت‌های عفونی اطراف آن برداشته می‌شوند.
 
در هر صورت، باید بدانید که دندانپزشک تنها زمانی به این روش متوسل می‌شود که روش‌های ساده‌تر مانند اندودانتیک یا درمان مجدد ریشه دندان شکست خورده باشد. همچنین اغلب یک جایگزین مفید است زمانی که دندان عفونی دارای پست و تاج سیمانی شده است و برداشتن آن یکپارچگی آن را به خطر می‌اندازد.
 
موارد منع آپیکوکتومی دندانی 
همانطور که مواردی وجود دارد که دندانپزشک انجام آپیکوکتومی را توصیه می‌کند، شرایطی نیز وجود دارد که این عمل امکان‌پذیر نیست. اینها برخی از عوامل هستند که استفاده از آن را منع می‌کنند:
• آسیب بسیار گسترده ریشه
• بیماران با مشکلات انعقاد خون
• عفونت‌های حاد با خونریزی فراوان
• قطعات دندان با شکستگی طولی
• عفونت در نزدیکی سینوس ماگزیلاری
• دندان‌هایی با کانال‌های کاذب که نمی‌توان با اندودانتیک درمان کرد
• بیماری پریودنتال بسیار پیشرفته یا تخریب زیاد استخوان پشتیبان
در این موارد، لازم خواهد بود دندان کشیده شود و فقدان آن با ایمپلنت یا سایر گزینه‌های پروتز بازسازی شود.
 

مدت زمان بهبودی پس از آپیکوکتومی به عوامل مختلفی بستگی دارد

 
نحوه انجام آپیکوکتومی دندانی
هنگام برنامه‌ریزی برای آپیکوکتومی دندانی، اولین قدم ارزیابی وضعیت دندان اندودانتیک است. شایان ذکر است که این مداخله روی دندان‌هایی انجام می‌شود که قبلاً درمان ریشه دندان ناموفق داشته‌اند.
 
برای تجزیه و تحلیل شرایط دندان مورد نظر، اشعه ایکس گرفته می‌شود و وضعیت کانال ریشه، راس ریشه و بافت‌هایی که به عفونت رسیده‌اند، ارزیابی می‌شود. با این داده‌ها، دندانپزشک تعیین می‌کند که آیا انجام جراحی امکان‌پذیر است یا خیر و مراحل عمل را برنامه‌ریزی می‌کند.
 
بی‌حسی موضعی در ناحیه انجام می‌شود. پس از بی‌حس شدن ناحیه، لابی روی لثه ایجاد می‌شود تا به ناحیه استخوانی که عفونت در آن وجود دارد دسترسی پیدا کند.
با استفاده از ابزارهای خاص، مقدار مشخصی از بافت استخوانی برای نمایان شدن انتهای ریشه برداشته می‌شود. برای انجام این کار، دندانپزشک اندازه‌گیری‌های قبلی انجام می‌دهد که به او اجازه می‌دهد دقیقاً ناحیه‌ای را که باید مداخله کند، بداند.
 
پس از مشاهده راس دندان، سپس برش داده و استخراج می‌شود. یعنی نوک ریشه دندان دور ریخته می‌شود. علاوه بر این، بافت‌های آسیب‌دیده و فرآیندهای عفونی موجود در ناحیه برداشته می‌شوند.
 
برای جلوگیری از نشت و عفونت‌های آینده، کانال دندان با مواد مخصوص بسته می‌شود. علاوه بر این، ممکن است محل با عوامل ضد باکتریایی یا پیوند استخوان پر شود تا بهبود بافت را تقویت کند.
 
در نهایت، لثه در جای خود قرار داده و بخیه زده می‌شود. با گذشت زمان، بافت‌ها بازسازی می‌شوند و ناحیه به سلامتی خود باز می‌گردد. بسته به روش و پیچیدگی مورد، این نوع درمان معمولاً بین 30 تا 90 دقیقه طول می‌کشد. بسیاری از مطب‌های دندانپزشکی دارای میکروسکوپ‌های جراحی هستند که امکان رویکرد دقیق‌تری را فراهم می‌کنند.
 
بعد از عمل چه احساسی دارد؟
از آنجایی که این یک جراحی کوچک است، آپیکوکتومی دندانی معمولاً باعث ناراحتی زیادی برای بیمار نمی‌شود. با این حال، بهبودی آن کندتر و دردناک‌تر از عصب‌کشی است.
در ساعات پس از جراحی، ممکن است ناحیه هنگام خوردن یا صحبت کردن متورم و دردناک شود. با این حال، اینها معمولاً ناراحتی‌های موقتی هستند که پس از چند روز از بین می‌روند.
 
دندانپزشک داروهای ضد التهابی برای کنترل این علائم و بهبودی تجویز می‌کند. علاوه بر این، معمولاً آنتی‌بیوتیک برای کمک به مبارزه با عفونت موجود و جلوگیری از عوارض تجویز می‌شود.
بخیه‌ها پس از یک هفته برداشته می‌شوند، اگرچه اغلب خود به خود خارج می‌شوند. مهم است که بیمار با ناحیه، به خصوص هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، ملایم باشد.
 

عوارض پس از آپیکوکتومی دندانی غیرمعمول است

 
مراقبت‌های دهانی پس از آپیکوکتومی دندانی
در حالی که اکثر بیماران قادرند ظرف چند روز پس از آپیکوکتومی دندانی به فعالیت‌های عادی خود بازگردند، مراقبت‌هایی وجود دارد که بهبودی را افزایش می‌دهد:
• در روزهای اول رژیم غذایی نرم و سرد داشته باشید.
• برای کاهش التهاب، کمپرس سرد روی ناحیه عمل شده بگذارید.
• دهان را با دقت تمیز و ضدعفونی کنید و از مسواک زدن ناحیه عمل شده خودداری کنید.
• از روز بعد از جراحی، می‌توانید از دهانشویه یا ژل کلرهگزیدین استفاده کنید، در صورتی که دندانپزشک شما توصیه کرده است.
• سر خود را صاف یا بالا نگه دارید تا استراحت کنید.
• از فعالیت‌های ورزشی یا بدنی شدید خودداری کنید.
• از مصرف دخانیات و الکل خودداری کنید.
 
خطرات و عوارض آپیکوکتومی دندانی
عوارض پس از آپیکوکتومی دندانی غیرمعمول است. به طور کلی، این یک روش بسیار موفق است که علائم و ناراحتی عفونت دندان را برعکس می‌کند. در واقع، طبق یک مطالعه در سال 2020، حدود 97 درصد از موارد جراحی آپیکال تا 5 سال بعد نتایج عالی داشتند. نتایج خوب در بیش از 75 درصد موارد پس از 10 تا 13 سال ادامه داشت.
 
آپیکوکتومی دندانی در صورتی شکست خورده تلقی می‌شود که عفونت همچنان ادامه داشته باشد، ناحیه بهبود نیابد و علائم برطرف نشوند. به طور کلی، علت این شکست معمولاً به وجود فضایی در انتهای ریشه و یک مهر و موم ضعیف آپیکال اشاره دارد که باعث ماندگاری و تکثیر باکتری‌ها می‌شود.
 
چه عواملی باعث می‌شود که به آپیکوکتومی نیاز پیدا کنیم؟
• شکست درمان ریشه: اگر درمان ریشه دندان به طور کامل عفونت را از بین نبرد، ممکن است به آپیکوکتومی نیاز باشد.
• شکستگی ریشه: شکستگی ریشه دندان می‌تواند باعث ایجاد عفونت شود و نیاز به آپیکوکتومی را افزایش دهد.
• کیست یا گرانولوم: وجود کیست یا گرانولوم در اطراف ریشه دندان نیز ممکن است نیاز به آپیکوکتومی داشته باشد.
 

آپیکوکتومی دندانی در صورتی شکست می خورد که عفونت ادامه داشته باشد

 
سوالات متداول درباره آپیکوکتومی دندانی
1. آیا آپیکوکتومی دردناک است؟
آپیکوکتومی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و در حین عمل بیمار دردی احساس نمی‌کند. پس از عمل، ممکن است مقداری درد و تورم در ناحیه عمل ایجاد شود که با مصرف مسکن‌های تجویزی توسط دندانپزشک قابل کنترل است.
 
2. مدت زمان بهبودی پس از آپیکوکتومی چقدر است؟
مدت زمان بهبودی پس از آپیکوکتومی به عوامل مختلفی مانند وسعت جراحی و شرایط عمومی بیمار بستگی دارد. معمولاً بهبودی کامل چند هفته طول می‌کشد.
 
3. آیا پس از آپیکوکتومی می‌توان دندان را از دست داد؟
اگرچه آپیکوکتومی به طور کلی یک روش موفق برای نجات دندان است، اما در برخی موارد ممکن است دندان به دلایل دیگری مانند شکستگی شدید یا تحلیل رفتن استخوان از دست برود.
 
4. چه مراقبت‌هایی پس از آپیکوکتومی لازم است؟
– مصرف منظم داروهای تجویزی توسط دندانپزشک
– استفاده از دهانشویه‌های ضدعفونی‌کننده
– اجتناب از خوردن غذاهای سفت و جویدن از سمت دندان عمل شده
– قرار دادن کمپرس سرد روی گونه برای کاهش تورم
– مراجعه منظم به دندانپزشک برای پیگیری
 
5. آیا آپیکوکتومی عوارضی دارد؟
مانند هر عمل جراحی دیگری، آپیکوکتومی نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به عفونت، خونریزی، بی‌حسی طولانی مدت و آسیب به عصب اشاره کرد. اما با رعایت مراقبت‌های پس از عمل و مراجعه به دندانپزشک، می‌توان از بروز این عوارض جلوگیری کرد.
 
6. آیا آپیکوکتومی یک روش گران قیمت است؟
هزینه آپیکوکتومی به عوامل مختلفی مانند پیچیدگی جراحی، نوع بیمه و موقعیت جغرافیایی بستگی دارد. بهتر است برای اطلاع از هزینه دقیق با دندانپزشک خود مشورت کنید.
 
سخن آخر
آپیکوکتومی دندانی یک درمان جراحی سرپایی است که زمانی انجام می‌شود که درمان ریشه دندان معمولی برای نجات دندان کافی نباشد. با این درمان، می‌توان دندان را در دهان نگه داشت که امکان جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن طبیعی را فراهم می‌کند. در غیر این صورت، جایگزین آپیکوکتومی، کشیدن کل دندان است. از دست دادن دندان باعث ایجاد مشکلات عملکردی و زیبایی بسیاری در دهان می‌شود و نیاز به بازسازی فوری برای جلوگیری از عوارض دارد.
 
بنابراین، اگر دندانپزشک شما انجام این نوع جراحی روی نوک ریشه را توصیه می‌کند، این یک گزینه قابل توجه است. این نه تنها دندان را درمان و حفظ می‌کند، بلکه به عفونتی که می‌تواند گسترش یافته و باعث مشکلات جدی سلامتی شود، پایان می‌دهد.
 
گردآوری:بخش سلامت بیتوته