گره زبانی چیست و چگونه بر زندگی ما تاثیر می‌گذارد؟

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

در گره زبانی بند کوتاهی زبان را به کف دهان متصل می‌کند

همه چیز درباره گره زبانی: علل، علائم و درمان 

گره زبانی، همچنین به عنوان انکیلوگلاسیا شناخته می‌شود، یک وضعیت مادرزادی است که در برخی نوزادان وجود دارد و حرکت زبان آن‌ها را محدود می‌کند. برای انجام درست وظایف خود، زبان شما باید تقریباً به هر قسمت از دهان شما برسد. این دامنه کامل حرکت به شما امکان می‌دهد هنگام صحبت کردن صداهای مختلفی ایجاد کنید. همچنین به شما کمک می‌کند تا ببلعید و تکه‌های غذا را برای تمیز نگه داشتن دهان خود جارو کنید.

گره زبانی اغلب در نوزادان مشاهده می‌شود

گره زبانی چیست؟

در گره زبانی، یک باند غیرمعمول کوتاه، ضخیم یا سفت از بافت (فرنولوم زبانی) نوک زبان را به کف دهان متصل می‌کند. گره زبانی به معنای وجود مشکل در فرنولوم زبانی است. این قسمت کوچک از بافت است که زیر زبان شما را به کف دهان متصل می‌کند. ممکن است خیلی کوتاه و سفت باشد یا در نزدیکی نوک زبان متصل شده باشد. در موارد خفیف، ممکن است فقط یک چین کوچک از بافت نوک زبان را در جای خود نگه دارد. در موارد شدیدتر، کل قسمت زیرین زبان به کف دهان متصل است. حدود 10 درصد نوزادان دچار انکیلوگلاسیا هستند.

گره زبانی چه شکلی است؟ 

اگر می‌خواهید بدانید که آیا زبان نوزاد شما گره خورده است، هنگام گریه کردن یا بلند کردن زبان خود به شکل زبان او نگاه کنید. نوک زبان ممکن است شبیه یک قلب کوچک به نظر برسد. همچنین ممکن است متوجه شوید که زبان نوزاد شما:

• نمی‌تواند از یک طرف به طرف دیگر حرکت کند.

• نمی‌تواند به لثه‌های بالایی یا سقف دهان برسد.

• نمی‌تواند از لثه‌ها بیرون بزند.

• نمی‌تواند به سمت بینی خود بچرخد یا لب‌های خود را لیس بزند.

همچنین می‌توانید به فرنولوم نگاه کنید. هنگامی که نوزاد شما گریه می‌کند یا خمیازه می‌کشد، زبان آن‌ها عقب می‌رود و می‌توانید ببینید که فرنولوم (قسمت نازک بافت) سفت و کوتاه است یا خیر.

زبان طبیعی در مقابل گره زبانی

به طور معمول، فرنولوم زبانی به قسمت زیرین زبان شما متصل است، اما شما می‌توانید زبان خود را آزادانه حرکت دهید. در صورت گره زبانی، فرنولوم کوتاه یا ضخیم شده است و حرکت آزاد زبان را دشوار می‌کند.

گره زبانی در نوزادان 

برای برخی نوزادان، گره زبانی چندان مشکلی ایجاد نمی‌کند. برای برخی دیگر، می‌تواند منجر به مشکلات در هنگام شیردهی شود. اگر نوزاد نتواند زبان خود را به درستی حرکت دهد، ممکن است به جای مکیدن، روی نوک پستان بجود. این نه تنها باعث درد برای والدین می‌شود، بلکه مانع از دریافت شیر کافی توسط نوزاد نیز می‌شود. با این حال، به نظر می‌رسد نوزاد مبتلا به گره زبانی می‌تواند با موفقیت از شیشه شیر تغذیه کند.

پزشکان همیشه گره زبانی را بررسی نمی‌کنند و تشخیص آن همیشه آسان نیست. اما حتی اگر پزشک اطفال کودک شما تا بعدها آن را تشخیص ندهد، قابل درمان است.

گره زبانی قدامی 

این زمانی است که کل قسمت زیرین زبان به کف دهان متصل است. شما معمولاً می‌توانید این را در جلوی دهان درست پشت دندان‌ها و لثه‌های پایینی مشاهده کنید. ممکن است شبیه یک وب یا غشاء نازک به نظر برسد. اکثر نوزادان مبتلا به گره زبانی، گره زبانی قدامی دارند.

گره زبانی خلفی 

در این حالت، فرنولوم کوتاهی در نزدیکی پایه زبان وجود دارد که حرکت آن را محدود می‌کند. اغلب تشخیص آن سخت است و معمولاً با لمس تشخیص داده می‌شود. 

در برخی موارد، گره زبانی ممکن است به صورت خود به خود بهبود یابد

علل و عوامل خطر گره زبانی

در طول رشد جنین در رحم، فرنولوم زبانی به زبان چسبیده است. اما در برخی موارد قبل از تولد نوزاد، غشاء معمولاً نازک می‌شود و از زبان جدا می‌شود، بنابراین آزادی حرکت وجود دارد. گاهی اوقات، جداسازی اتفاق نمی‌افتد. پزشکان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق می‌افتد. ممکن است در خانواده‌ها وجود داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهند که نوزادان پسر تقریباً دو برابر بیشتر از نوزادان دختر احتمال دارد دچار گره زبانی شوند و این در نوزادان اول‌زاده شایع‌تر است. نژاد یا قومیت نوزاد به نظر نمی‌رسد تفاوتی ایجاد کند.

علائم گره زبانی 

این وضعیت اغلب به دلیل مشکلات شیردهی تشخیص داده می‌شود. ممکن است متوجه شوید که نوزاد مبتلا به گره زبانی شما:

• نمی‌تواند به خوبی شیر بخورد.

• بیشتر جویدن می‌کند تا مکیدن

• به اندازه انتظار وزن اضافه نمی‌کند.

• برای مدت طولانی تغذیه می‌کند، استراحت کوتاهی می‌کند و سپس برای مدت طولانی دیگری تغذیه می‌کند.

• هنگام تلاش برای تغذیه بی‌قرار است.

• هنگام تغذیه صدای کلیک تولید می‌کند.

• همیشه گرسنه به نظر می‌رسد.

همراه با علائم نوزاد خود، ممکن است شما نیز:

• درد در هنگام و بعد از شیردهی

• نوک پستان دردناک یا ترک خورده

• ماستیت یا التهاب یا عفونت پستان

• کمبود شیر

اما گره زبانی تنها دلیل مشکلات شیردهی نیست. بنابراین اگر با آن‌ها مواجه هستید، با پزشک خود صحبت کنید.

در کودکان، باید به دنبال علائمی مانند: 

• تلفظ نکردن برخی صداها مانند “t”، “th”، “d”، “r”، “l” و “s”

• مشکل در بلع یا حرکت زبان از یک طرف به طرف دیگر

• مشکل در لیسیدن بستنی قیفی

• مشکل در نواختن یک ساز بادی

آیا گره زبانی بر گفتار تأثیر می‌گذارد؟ 

گره زبانی پیشرفت کودک شما در یادگیری صحبت کردن را به تأخیر نمی‌اندازد، اما ممکن است در تلفظ برخی حروف مشکل ایجاد کند. اما گره زبانی ممکن است دلیل مشکل گفتاری کودک شما نباشد. حداقل یک مطالعه تفاوت قابل توجهی در گفتار کودکان کوچکی که برای گره زبانی درمان شده بودند در مقایسه با کسانی که درمان نشده بودند، مشاهده نکرد.

تشخیص زودهنگام و درمان گره زبانی به بهبود کیفیت زندگی کودک کمک می‌کند

تشخیص گره زبانی 

یک معاینه فیزیکی تمام چیزی است که برای دیدن آنچه در حال رخ دادن است لازم است. پزشک: 

• در مورد نحوه تغذیه سوال خواهد کرد.

• زبان، دهان و دندان کودک شما را بررسی خواهد کرد.

• از یک چوب چوبی به نام دپرسور زبان برای نگاه کردن زیر زبان کودک شما و بررسی دامنه حرکت استفاده خواهد کرد.

• پزشک ممکن است از کودک بزرگتر بخواهد که زبان خود را حرکت دهد و صداهای خاصی را ایجاد کند.

درمان گره زبانی 

برخی از پزشکان می‌خواهند بلافاصله گره زبانی را درمان کنند. برخی دیگر روش انتظار و مشاهده را ترجیح می‌دهند. فرنولوم ممکن است به خودی خود شل شود یا ممکن است هیچ مشکلی طولانی مدت ایجاد نکند. پزشک همچنین ممکن است قبل از انجام جراحی، استفاده از گفتاردرمانگر یا مشاور شیردهی را برای کمک به مشکلات گفتاری یا شیردهی پیشنهاد کند.

جراحی گره زبانی

سه روش برای مراقبت از گره زبانی از طریق جراحی وجود دارد:

• فرنوتومی: این روش اساسی در مطب پزشک انجام می‌شود. گاهی اوقات، حتی به داروهای بی‌حسی نیز نیازی ندارید. پزشک یک جفت قیچی مخصوص تمیز شده را می‌گیرد و فرنولوم را می‌برد که عصب یا رگ خونی زیادی ندارد. این بدان معنی است که درد زیادی وجود ندارد. و اگر خونریزی وجود داشته باشد، حداکثر یک یا دو قطره است. نوزاد شما می‌تواند بلافاصله شیر بخورد که می‌تواند تسکین دهنده و بهبود بخش باشد.

• فرنکتومی: این مشابه فرنکتومی است، با این تفاوت که پزشک به جای بریدن فرنولوم، آن را کاملاً برمی‌دارد.

• فرنولوپلاستی: هنگامی که فرنولوم برای برش سریع خیلی ضخیم است یا اگر به ترمیم دیگری نیاز است، پزشک اطفال شما این گزینه را انتخاب خواهد کرد.

پزشک شما:

1. به کودک شما دارو خواهد داد تا در طول کل عمل بخوابد.

2. از ابزارهای مخصوص برای بریدن فرنولوم استفاده خواهد کرد.

3. چند بخیه خواهد گذاشت که با بهبود زخم به خودی خود حل می‌شوند.

4. برخی از بیمارستان‌ها ممکن است از لیزر استفاده کنند. در این صورت، کودک شما نیازی به بخیه نخواهد داشت.

5. پزشک شما همچنین ممکن است تمرینات زبانی را برای نوزاد شما توصیه کند تا از اتصال مجدد فرنولوم جلوگیری کند و حرکت زبان را بهبود بخشد. برای کودکان بزرگتر، این معمولاً ضروری نیست.

جراحی برای گره زبانی در 20 سال گذشته، عمدتاً به دلیل آگاهی و تقاضای والدین، افزایش چشمگیری داشته است. بسیاری از پزشکان معتقدند که این جراحی اغلب ضروری نیست. از سوی دیگر، بررسی پنج کارآزمایی بالینی نشان داد که فرنکتومی با بهبود شیردهی مرتبط است. تحقیقات بیشتری در مورد این موضوع نیاز است.

اگر گره زبانی کودک شما درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟ 

این به کودک بستگی دارد. در برخی موارد، اگر گره زبانی درمان نشود، مشکلی ایجاد نمی‌کند. در موارد دیگر، ممکن است باعث مشکلاتی در شیردهی و بعداً در گفتار، خوردن برخی غذاها و بهداشت دهان شود.

خطرات درمان گره زبانی 

درمان‌های جراحی معمولاً بسیار موفق هستند. ایجاد مشکلات توسط آن‌ها نادر است.

بریدن زبان، مانند هر روش پزشکی دیگری، دارای معایبی است. این خطرات عبارتند از:

• خونریزی

• آسیب به زبان یا غدد تولید کننده بزاق

• عفونت

فرنولوپلاستی همچنین می‌تواند منجر به ایجاد اسکار شود که حرکت زبان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و کودک شما ممکن است به داروهایی که برای کمک به خوابیدن استفاده می‌شوند، واکنش نشان دهد. همچنین خطر وجود دارد که جراحی مشکل را برطرف نکند.

عوارض گره زبانی

هیچ راهی برای دانستن اینکه آیا درمان گره زبانی نوزاد منجر به عوارض می‌شود یا خیر وجود ندارد. اما در برخی موارد، گره زبانی درمان نشده می‌تواند با بزرگتر شدن کودک منجر به این عوارض شود:

• مشکلات دندانپزشکی مانند پوسیدگی دندان، تورم و تحریک لثه‌ها و فاصله بین دو دندان جلویی پایینی، به دلیل محدودیت حرکت زبان برای حذف بقایای غذا

• آبریزش بیش از حد و درد دهان

• سرفه یا خفگی هنگام شروع خوردن غذاهای جامد توسط کودک

• مشکل در انجام کارهای اساسی مانند لیسیدن بستنی قیفی و بوسیدن

• مشکل در تلفظ برخی صداها هنگام صحبت کردن 

با پزشک خود صحبت کنید تا بهترین راه را برای خود و نوزاد خود بیابید.

درمان گره زبانی معمولاً با یک عمل جراحی ساده و بی‌خطر انجام می‌شود

سوالات متداول درباره گره زبانی

1. آیا گره زبانی نیاز به اصلاح دارد؟ 

نه همیشه. گاهی اوقات تأثیری بر زندگی نوزاد یا کودک ندارد. هر مورد متفاوت است.

2. در چه سنی باید گره زبانی را برید؟

معمولاً این روش بین سنین 6 ماه تا 6 سال انجام می‌شود. برخی پزشکان و دندانپزشکان معتقدند که هرچه زودتر، حتی در 2 تا 6 هفته انجام شود. اما بزرگسالان نیز می‌توانند فرنکتومی انجام دهند. با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا کودک شما باید این روش را انجام دهد یا باید منتظر بمانید و ببینید چه اتفاقی می‌افتد.

3. آیا گره زبانی می تواند باعث مشکلاتی در تنفس شود؟

در اکثر موارد، گره زبانی مستقیماً باعث مشکلات تنفسی نمی‌شود. با این حال، در برخی موارد نادر، اگر گره زبانی بسیار شدید باشد و زبان را به شدت محدود کند، ممکن است بر تنفس تأثیر بگذارد.

4. آیا گره زبانی می‌تواند باعث اختلال در خواب شود؟

بله، گره زبانی می‌تواند به طور غیرمستقیم باعث اختلال در خواب شود. به عنوان مثال، اگر نوزاد به دلیل مشکل در شیر خوردن گرسنه باشد یا اگر کودک بزرگتر به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از گره زبانی دچار مشکل باشد، ممکن است خواب او مختل شود.

5. آیا گره زبانی می‌تواند بر رشد فک تأثیر بگذارد؟

برخی از متخصصان بر این باورند که گره زبانی می‌تواند بر رشد فک تأثیر بگذارد، به خصوص اگر درمان نشود. با این حال، تحقیقات در این زمینه هنوز کامل نیست و نیاز به مطالعات بیشتری است.

خلاصه

گره زبانی، اگرچه ممکن است برای برخی والدین نگران‌کننده باشد، اما با تشخیص و درمان به موقع، به راحتی قابل مدیریت است. مهم‌ترین نکته این است که با مشاهده هرگونه علائم غیرعادی در نوزاد یا کودک خود، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود. یک روش جراحی ساده می‌تواند گره زبانی را در نوزادان درمان کند. اما ممکن است همیشه مشکلات شیردهی یا گفتار را حل نکند. با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا جراحی ضروری است یا خیر.  

گردآوری:بخش سلامت بیتوته