گرانولوماتوز دهانی صورت؛ علائم، دلایل و درمان

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

گرانولوماتوز دهانی صورت یک بیماری نادر است

گرانولوماتوز دهانی صورت چیست و چگونه درمان می‌شود؟

گرانولوماتوز دهانی صورت یک بیماری نادر پوستی است که باعث تورم در صورت، دهان یا لب‌ها می‌شود. علت این بیماری معمولاً ناشناخته است، اما متخصصان معتقدند که این مشکل ممکن است با آلرژی یا واکنش ایمنی مرتبط باشد.

واژه “دهانی-صورت” به شرایطی اشاره دارد که دهان و صورت را درگیر می‌کند. “گرانولوماتوز” به تشکیل گرانولوم‌ها اشاره دارد، که خوشه‌ای از ماکروفاژها (نوعی سلول سفید ایمنی) است. گرانولوماتوز دهانی صورت معمولاً به صورت تورم در لب‌ها آغاز می‌شود، اما ممکن است بخش‌های دیگری از صورت را نیز درگیر کند، مانند:

• داخل لب‌ها

• لثه‌ها

• کف دهان

بسیاری از افرادی که به گرانولوماتوز دهانی صورت مبتلا می‌شوند، ممکن است پس از چند سال به بیماری کرون نیز دچار شوند. در ادامه به بررسی بیشتر این بیماری، از جمله علل، علائم و روش‌های درمان آن می‌پردازیم.

علت دقیق گرانولوماتوز دهانی صورت هنوز ناشناخته است

علل و عوامل خطر گرانولوماتوز دهانی صورت

علت اصلی گرانولوماتوز دهانی صورت معمولاً مشخص نیست. متخصصان معتقدند که این بیماری ممکن است به واکنش ایمنی یا آلرژی به برخی غذاها یا افزودنی‌های غذایی مرتبط باشد. عوامل ژنتیکی و عفونت‌ها نیز به‌عنوان علل احتمالی مطرح شده‌اند.

گرانولوماتوز دهانی صورت می‌تواند به تنهایی یا همراه با سایر بیماری‌های التهابی مانند بیماری کرون رخ دهد. برخی محققان بر این باورند که گرانولوماتوز دهانی همراه با بیماری کرون ممکن است یک زیرمجموعه از بیماری کرون با التهاب گسترده‌تر باشد.

هنوز بحث‌هایی در مورد اینکه آیا گرانولوماتوز دهانی صورت یک بیماری مستقل است یا زیرمجموعه‌ای از بیماری کرون دهانی، وجود دارد. بیماری کرون در حدود 20% تا 50% از افرادی که به گرانولوماتوز دهانی صورت مبتلا هستند، دیده می‌شود.

برخی شواهد نشان می‌دهد که گرانولوماتوز دهانی صورت می‌تواند ناشی از ژن‌هایی باشد که از والدین به ارث می‌رسند.

علائم گرانولوماتوز دهانی صورت

شایع‌ترین علامت گرانولوماتوز دهانی صورت تورم در موارد زیر است:

• لب‌ها

• دهان

• صورت

لب‌های متورم ممکن است در وسط یا گوشه‌های دهان دچار ترک شوند. لثه‌ها ممکن است دردناک شوند و هنگام مسواک زدن خونریزی کنند. درد می‌تواند با مصرف غذاهای زیر بدتر شود:

• داغ

• شور

• تند

• سخت

• ساینده

همچنین ممکن است دچار زخم‌های باز به نام زخم‌های دهانی شوید. زمانی که این زخم‌ها وجود دارند، ممکن است از چند روز تا چند ماه باقی بمانند. تورم ممکن است برای هفته‌ها تا ماه‌ها ادامه یابد.

گرانولوماتوز دهانی صورت ممکن است به واکنش ایمنی یا آلرژی مرتبط باشد

اشکال گرانولوماتوز دهانی صورت

گرانولوماتوز دهانی صورت دارای دو نوع اصلی زیر است:

سندرم ملکرسون-روزنتال (MRS):

این سندرم شامل علائم و نشانه‌های زیر است:

• فلج عصب صورت در یک طرف

• شیارهای عمیق در زبان (lingua plicata)

• تورم مزمن لب‌ها و صورت در یک طرف

چیلایتیس گرانولوماتوز میشر:

این نوع شامل التهابی است که فقط لب‌ها را درگیر می‌کند.

عوارض احتمالی گرانولوماتوز دهانی صورت

گرانولوماتوز دهانی صورت اغلب با بیماری کرون مرتبط است. بیماری کرون معمولاً با عوارض زیر همراه است:

• کم‌خونی: کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون

• مشکلات استخوانی

• اختلال در رشد و تکامل در کودکان

• سوءتغذیه

• انسداد روده

• فیستول‌ها: مجاری غیرطبیعی بین دو اندام

• آبسه‌ها: کیسه‌های دردناک و پر از چرک

• شقاق‌های مقعدی

• زخم‌ها

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت بروز تورم در اطراف لب‌ها و دهان که ممکن است ناشی از گرانولوماتوز دهانی صورت باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک می‌تواند شما را از نظر آلرژی‌های غذایی که ممکن است علت علائم باشند، بررسی کند.

همچنین اگر گمان می‌کنید به بیماری کرون مبتلا هستید، مراجعه به پزشک اهمیت دارد. علائم بیماری کرون ممکن است مشابه سایر شرایط باشد، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• اسهال

• دل‌درد

• خون در مدفوع

• خستگی

• کاهش وزن ناخواسته

تورم لب‌ها از علائم اصلی گرانولوماتوز دهانی صورت است

تشخیص گرانولوماتوز دهانی صورت

متخصص پوست، که به مشکلات پوستی می‌پردازد، می‌تواند گرانولوماتوز دهانی صورت را تشخیص دهد. برای تشخیص، پزشک باید نمونه‌ای از بافت متورم را برای آزمایش در آزمایشگاه بردارد. شرایط زیادی می‌توانند باعث تورم در لب‌ها شوند، بنابراین پزشک ممکن است آزمایش‌های مختلفی را برای رد سایر شرایط درخواست کند. برخی از این آزمایش‌ها شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون

• عکس‌برداری با اشعه ایکس

• کولونوسکوپی برای بیماری کرون

• تست‌های آلرژی

آزمایش‌های مربوط به سل، زیرا علائم آن ممکن است شبیه گرانولوماتوز دهانی صورت باشد.

درمان گرانولوماتوز دهانی صورت

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای گرانولوماتوز دهانی صورت وجود ندارد، اما می‌توان با تغییرات سبک زندگی و داروها آن را مدیریت کرد. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:

• تغییرات رژیمی: مانند اجتناب از دارچین و بنزوات‌ها که به‌عنوان نگهدارنده استفاده می‌شوند.

• کورتیکواستروئیدهای موضعی: به شکل دهان‌شویه، اسپری، پماد و کرم.

• دوره کوتاه کورتیکواستروئیدهای خوراکی

• دهان‌شویه، اسپری یا ژل ضدعفونی‌کننده بدون الکل

• ایمونوساپرسنت موضعی تاکرولیموس: برای درمان تورم لب‌ها

اگر پزشک مشکوک باشد که آلرژی غذایی ممکن است به علائم شما کمک کند، ممکن است رژیم غذایی حذف را توصیه کند. در این رژیم غذایی، غذاها به صورت سیستماتیک حذف می‌شوند تا ماده غذایی محرک پیدا شود. حدود نیمی از افراد با این روش بهبودی را تجربه می‌کنند.

درمان بیماری کرون مرتبط

درمان بیماری کرون ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کورتیکواستروئیدها

• ایمونوساپرسنت‌ها

• بیولوژیک‌ها

• استراحت روده

• جراحی

چشم‌انداز گرانولوماتوز دهانی صورت

هیچ درمان قطعی برای گرانولوماتوز دهانی صورت وجود ندارد، اما بسیاری از افراد با استفاده از کورتیکواستروئیدها یا سایر درمان‌ها، تسکین علائم را تجربه می‌کنند. بسیاری از افراد پس از حذف دارچین و بنزوات‌ها از رژیم غذایی خود، بهبودی را مشاهده می‌کنند.

آیا می‌توان از گرانولوماتوز دهانی صورت پیشگیری کرد؟

علت گرانولوماتوز دهانی صورت اغلب مشخص نیست و نحوه پیشگیری از آن نیز نامشخص است. برای افرادی که آلرژی غذایی شناخته‌شده دارند، اجتناب از این غذا ممکن است به پیشگیری کمک کند.

گرانولوماتوز دهانی صورت به طور کامل قابل درمان نیست اما قابل مدیریت است

سوالات متداول درباره گرانولوماتوز دهانی صورت

1. آیا گرانولوماتوز دهانی صورت یک بیماری خودایمنی است؟

پژوهشگران بر این باورند که واکنش ایمنی ممکن است در بروز گرانولوماتوز دهانی صورت نقش داشته باشد، اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست.

2. چه غذاهایی را باید در گرانولوماتوز دهانی صورت اجتناب کرد؟

بسیاری از افراد با حذف دارچین و بنزوات‌ها از رژیم غذایی خود، کاهش علائم را تجربه می‌کنند. می‌توانید این مواد غذایی را حذف یا محدود کنید و ببینید آیا علائم شما بهبود می‌یابد.

3. آیا گرانولوماتوز دهانی صورت از بین می‌رود؟

علائم گرانولوماتوز دهانی صورت به ندرت بدون درمان از بین می‌روند، حتی اگر غذای محرک را از رژیم غذایی خود حذف کنید. بسیاری از افراد معمولاً با درمان‌هایی مانند استروئیدها بهبود علائم را تجربه می‌کنند.

4. آیا گرانولوماتوز دهانی صورت همان بیماری کرون است؟

گرانولوماتوز دهانی صورت اغلب در افرادی که به بیماری کرون مبتلا هستند، رخ می‌دهد. همچنان بحث‌هایی وجود دارد که آیا این بیماری یک وضعیت جداگانه است یا نوعی از بیماری کرون دهانی محسوب می‌شود.

نتیجه‌گیری

گرانولوماتوز دهانی صورت یک بیماری نادر پوستی است که باعث تورم در لب‌ها و اطراف دهان می‌شود. علت این بیماری اغلب ناشناخته است، اما متخصصان بهداشت معتقدند که ممکن است به واکنش ایمنی یا آلرژی مرتبط باشد. مهم است که در صورت شک به گرانولوماتوز دهانی صورت به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند نمونه‌ای از بافت متورم را برای آزمایش در آزمایشگاه بگیرد تا علت زمینه‌ای بیماری را شناسایی کند.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته