خودکم بینی همچون پیچک مهاجمی است که خیلی نامحسوس سراغمان می آید و اگر جلویش را نگیریم، کل زندگی مان را درگیر می کند.
خودکم بینی در کوتاه مدت تمرکز و بهره وری را از بین می برد، خلاقیت را خفه می کند، مانع تعیین اهداف بزرگ تر می شود و به طرز ناخوشایندی ما را بدحال می کند، اما در بلندمدت می تواند به مشکلات بزرگ تری همچون کمال گرایی و خودتخریبی تبدیل شود.
اما خبر خوب این است که خودکم بینی از دیرباز با ما بوده و خیلی ها روش هایی را پیدا کرده اند که نه تنها بر این حس فائق آمده اند که از آن استفاده هم می کنند.
بی پروایی اغلب معنایی منفی در ذهن تداعی می کند، اما اگر به صورت هدفمند مورد استفاده قرار گیرد، به پادزهری قوی برای خودکم بینی تبدیل می شود.
هنرمند معروف مارینا آبراموویچ را در نظر بگیرید که با هنرهای نمایشی جسورانه اش شناخته می شود. او قیچی در اختیار تماشاچیان می گذاشت و به آنها اجازه می داد مو یا لباسش را قیچی کنند. برای یک اجرا به مدت 16 روز، هر روز هشت ساعت بی حرکت یکجا نشست.
در اجرای دیگری به مدت یک ساعت آ ن قدر راه و بی راه به همبازی اش خورد و با هم برخورد داشتند که صدای تماشاچیان درآمد که این کار را متوقف کنند. این فقط بخش کوچکی از کارهای عجیب و جسورانه اوست.
با توجه به جسارتی که در آثار او موج می زند، ممکن است فکر کنید که ترس در او راه ندارد و این فرد با همه فرق می کند، اما حقیقت کاملا برعکس است. او در کتاب خاطراتش نوشته است: «من در هنرم شجاع بودم، اما واقعیت این است که قبل از هر اجرا از جهنم عبور می کردم، حتی هنوز هم همین طور است. از ترس فلج می شدم. بیست بار دستشویی می رفتم.» آبراموویچ برای غلبه بر ترسش خودش را در کارش غرق می کرد. او می گفت: «لحظه ای که وارد کار می شوم همه چیز فرق می کند. پای کار که به میان می آید من همه احتیاط ها را کنار می گذارم.»
آبراموویچ خودکم بینی اش را در برابر عشقی که به هنرش داشت قرار می داد و هربار هم هنرش پیروز می شد. شما می توانید این روش را برای هرچیزی استفاده کنید، چه برای اینکه خود را در کار به چالش بکشید یا برای شبکه سازی وارد اتاقی پر از آدم های غریبه شوید و اغلب هم متوجه می شوید که آورده این بی پروایی خیلی بیشتر از بدحالی موقت ناشی از ترس است.
تا به حال احساس کرده اید که حتی در کنار دوستانتان هم دارید نقش بازی می کنید؟ این احساس یکی از پیچیده ترین انواع خودکم بینی است. این «تردید اجتماعی» یا «خودآگاهی» از آنجا نشات می گیرد که فکر می کنید باید خود واقعی تان را پنهان کنید تا انتظارات دیگران را برآورده کنید و «دوست داشتنی» به نظر برسید.
زیدی اسمیت، نویسنده ای است که این حس را به خوبی توصیف می کند: «انگار قسمت زیادی از زندگی یک اجرا و نمایش است که در آن سعی داریم در نقش جا بیفتیم شویم، تحت تاثیر قرار دهیم یا انتظارات را برآورده کنیم. حتی گاهی در دوستی های صمیمانه و نزدیک هم این جنبه نمایشی وجود دارد که خود واقعی ات را نشان نمی دهی.» زندگی در این حالت نمایشی و نقش بازی کردن مداوم خسته کننده است و می تواند باعث فرسودگی شود. راه حل اسمیت برای این مشکل ساده به نظر می آید، اما در عمل چالش برانگیز است: اینکه فضاهایی را پیدا کنید که در آن این فشار را احساس نکنید. او می گوید: «هرجایی که بروید و مجبور نباشید نقش بازی کنید، مجبور نباشید در حد و اندازه تصوری که دیگران از شما دارند ظاهر شوید و بتوانید خودتان باشید، آنجا آزادی است.»
همه می دانند که این احساس آزادی و رهایی چقدر مهم است، اما خیلی از ما به دنبال این فضاها نیستیم و آن را به بخش ثابتی از زندگی مان تبدیل نمی کنیم. باید یاد بگیریم که همان طور که مسواک زدن برای سلامت دهان و دندان مهم است، وقت گذراندن در محیط های تقویت کننده هم برای سلامت روانمان اهمیت دارد.
ضرب المثلی است که می گوید پادزهر اضطراب، عمل است. همین را درمورد خودکم بینی هم می توان گفت. بهترین راه برای غلبه بر خودکم بینی این است که خود را در همان چیزی که عامل این احساس است غرق کنید. پس دفعه بعد به جای فرار جلوتر بروید.
نویسنده ادبیات داستانی معروف کارل اووه کناسگارد را در نظر بگیرید. او یکی از پرکارترین نویسندگان دوران معاصر است. 16 رمان در کارنامه خود دارد و سالی یک کتاب می نویسد.
قاعدتا تصور می کنید چنین فردی باید سرشار از اعتمادبه نفس باشد، اما هنگامی که در مصاحبه ای از او درباره میزان بهره وری اش پرسیدند، او پر از خودکم بینی و تردید به خود بود.
او اعتراف کرد: «فکر می کنم کارم خسته کننده است. من همیشه پر از تردید هستم.»
کناسگارد برای مقابله با این احساسات از استراتژی ساده ای استفاده کرد. او ذهنیت آزمایش و کنجکاوی را در پیش گرفت. او گفت: «به کتاب هایم به چشم یک آزمایش نگاه می کنم که تعداد زیادی کتاب را در سریع ترین زمان ممکن بنویسم. این احساس را داشتم که نباید این کار را بکنم که این رویکرد ممنوع است، اما ذهنیتم این بود که اصلا به جهنم، این کار را برای خودم می کنم.»
کناسگارد با متعهد کردن خود به این ذهنیت آزمایش گرا انرژی و تمرکزش را از خودکم بینی به کشف خلاقانه تغییر داد. درست مثل استراتژی مارینا آبراموویچ، انگار تعهد کناسگارد به کار خودکم بینی اش را خنثی می کند.
وقتی هنرمندان بزرگی همچون آبراموویچ، کناسگارد و زیدی اسمیت هم خودکم بینی را تجربه می کنند، می شود گفت که کلا نمی شود از شرش خلاص شد، اما می توان از افرادی که راهی یافته اند تا نه تنها به خودکم بینی شان غلبه کنند که از آن به نفع خودشان هم استفاده کنند، آموخت. در نهایت اینکه بتوانید از احساسات منفی خود به خوبی استفاده کنید، مهم ترین نشانه هوش هیجانی بالاست.
💬 نظرات خود را با ما در میان بگذارید