سلامت روان یکی از مهمترین جنبههای زندگی انسان است که مستقیماً بر کیفیت زندگی، روابط اجتماعی و عملکرد فرد در جامعه تأثیر میگذارد. افرادی که سلامت روان مناسبی دارند، قادرند استرسها و فشارهای روزمره را مدیریت کنند، تصمیمات منطقی بگیرند و روابط سالم با دیگران برقرار نمایند.
به گزارش میگنا اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی و سایر مشکلات مشابه میتوانند زندگی فرد و خانواده او را تحت تأثیر قرار دهند. متأسفانه، به دلیل باورهای غلط و کمبود آگاهی، افرادی که دچار مشکلات روانی هستند، اغلب با انگ اجتماعی روبهرو میشوند، وضعیتی که میتواند باعث انزوا، کاهش اعتماد به نفس و حتی تشدید مشکلات روانی شود.
تعریف انگ اجتماعی و ریشههای آن
انگ اجتماعی به معنای برچسبگذاری منفی یا قضاوت نادرست درباره فردی است که با مشکلی خاص مواجه است، بهویژه مشکلات روانی. ریشههای این انگ معمولاً در فرهنگها، سنتها و کمبود آگاهی نهفته است.
ترس از ناشناختهها و اطلاعات نادرست درباره اختلالات روانی باعث میشود افراد مبتلا طرد شوند یا مورد تمسخر قرار گیرند. این نوع رفتارها، علاوه بر اینکه تأثیر منفی بر سلامت روان فرد دارد، مانع از درمان بهموقع و مؤثر میشود و چرخهای از مشکلات روانی و اجتماعی ایجاد میکند.
افرادی که با انگ اجتماعی مواجه میشوند، اغلب احساس شرم، گناه و انزوا میکنند و این احساسات میتواند باعث خودداری از مراجعه به روانشناس، مشاور یا پزشک شود. مطالعات متعدد نشان میدهند که انگ اجتماعی یکی از عوامل اصلی تشدید افسردگی، اضطراب، احساس بیارزشی و سایر اختلالات روانی است. حتی ممکن است افرادی که در معرض انگ قرار دارند، بهجای دریافت کمک، به رفتارهای آسیبرسان روی آورند یا روابط اجتماعی خود را محدود کنند.
نقش خانواده و جامعه در مقابله با انگ اجتماعی
خانواده و جامعه نقش حیاتی در کاهش اثرات منفی انگ اجتماعی دارند. خانواده میتواند با ایجاد محیطی امن و بدون قضاوت، اعتماد فرد را افزایش داده و او را به درمان و مراقبت روانی تشویق کند. همچنین، مدارس، دانشگاهها، رسانهها و سازمانهای اجتماعی با برگزاری کارگاههای آموزشی و کمپینهای اطلاعرسانی میتوانند دانش عمومی را درباره سلامت روان افزایش دهند و نگرش مثبت نسبت به افراد مبتلا ایجاد کنند. حمایت اجتماعی و فرهنگی سلامت روان افراد را ارتقا میدهد و باعث تقویت انسجام اجتماعی و کاهش تبعیض میشود.
رسانهها و سازمانهای اجتماعی نقش بسیار مهمی در ارتقای آگاهی عمومی درباره سلامت روان دارند و میتوانند با استفاده از ابزارهای مختلف آموزشی، نگرش جامعه نسبت به افراد مبتلا به مشکلات روانی را به شکل چشمگیری تغییر دهند. برگزاری کارگاههای آموزشی، سمینارها و جلسات تعاملی به افراد امکان میدهد تا با ماهیت اختلالات روانی، علل ایجاد آنها و روشهای مؤثر درمان و حمایت آشنا شوند.
این آموزشها نه تنها به کاهش سوءتفاهمها و باورهای غلط کمک میکنند، بلکه افراد را تشویق میکنند تا در مواجهه با مشکلات روانی خود یا اطرافیان، رفتارهای حمایتی و همدلانه داشته باشند. همچنین، استفاده از داستانهای واقعی و تجربیات افراد مبتلا در رسانهها میتواند به ایجاد همدلی و درک بهتر کمک کند و تصویری انسانی و قابل احترام از افرادی که با مشکلات روانی مواجه هستند، ارائه دهد.
علاوه بر این، کمپینهای اطلاعرسانی گسترده، مانند تبلیغات در شبکههای اجتماعی، برنامههای تلویزیونی و فعالیتهای عمومی در محیطهای شهری، میتوانند تأثیر بسزایی در تغییر نگرشها داشته باشند. این کمپینها با تمرکز بر پیامهای آموزشی و مثبت، به جامعه یادآوری میکنند که مشکلات روانی بخشی از زندگی انسانی هستند و قابل درمان و مدیریت میباشند.
همچنین، ارائه منابع و مسیرهای دسترسی به خدمات روانشناختی در کنار این کمپینها، افراد را تشویق میکند تا بدون ترس و شرم به دنبال حمایت و درمان باشند. بدین ترتیب، رسانهها و سازمانهای اجتماعی با فعالیتهای مستمر و هدفمند، دانش عمومی را افزایش میدهند و فرهنگ پذیرش، همدلی و حمایت اجتماعی را تقویت کرده و نقشی مهمی در کاهش انگ اجتماعی و ارتقای سلامت روان در جامعه ایفا میکنند.
راهکارهای روانشناختی و آموزشی برای مقابله با انگ اجتماعی
روانشناسان و مشاوران با آموزش مهارتهای مقابلهای و ارائه خدمات حمایتی میتوانند به افراد کمک کنند تا اعتماد به نفس خود را بازیابند و با انگ اجتماعی مقابله کنند. برنامههای آموزشی در محیطهای کاری و تحصیلی، شامل آشنایی با اختلالات روانی و استراتژیهای حمایت از افراد مبتلا، میتوانند نقش مؤثری در کاهش انگ داشته باشند. گروههای حمایتی، جلسات مشاوره گروهی و کمپینهای آگاهیبخشی از جمله روشهای موفق در این حوزه هستند که هم سلامت روان فرد را ارتقا میدهند و هم نگرش جامعه را تغییر میدهند.
نقش رسانهها و شبکههای اجتماعی در انگ اجتماعی
رسانه و شبکههای اجتماعی نقش دوگانهای در موضوع انگ اجتماعی دارند. از یک طرف، انتشار اطلاعات نادرست، کلیشهها و تصاویری منفی میتواند باعث افزایش انگ شود؛ از طرف دیگر، رسانههای معتبر و کمپینهای اطلاعرسانی میتوانند آگاهی عمومی را بالا ببرند و نگرشهای مثبت نسبت به سلامت روان و پذیرش افراد مبتلا ایجاد کنند. استفاده از محتوای آموزشی، داستانهای موفقیت و تجربیات واقعی افراد، میتواند تأثیر زیادی در کاهش انگ اجتماعی و ترویج فرهنگ حمایت روانی داشته باشد.
سلامت روان و مقابله با انگ اجتماعی دو محور کلیدی برای ارتقای کیفیت زندگی جامعه هستند. فرهنگسازی، آموزش عمومی و حمایت خانوادگی و اجتماعی میتوانند به کاهش انگ اجتماعی و بهبود سلامت روان افراد کمک کنند.
زهرا نیازاده نوسینده کتاب مسیر تاب آوری در خاتمه آورده است جامعهای که به سلامت روان اهمیت میدهد و افراد مبتلا را با همدلی میپذیرد،از تشدید مشکلات روانی جلوگیری میکند، بلکه بستری برای رشد فردی و اجتماعی فراهم میآورد. توجه به این موضوع، ایجاد محیطی امن و حمایتگر و ارتقای آگاهی عمومی، مهمترین راهکارها برای رسیدن به جامعهای سالم، همدل و پایدار است.
💬 نظرات خود را با ما در میان بگذارید