دکتر منیربیگلربیگی روانشناس و مشاور خانواده معتقد است رابطه بین همسران در طول زندگی دچار تحول و تکامل میشود و میتوان آن را به چند مرحله اصلی تقسیم کرد.مرحله عشق و ماهعسل نخستین دوره ازدواج است که با شور، هیجان و صمیمیت شدید همراه است.
در این مرحله، زوجها یکدیگر را ایدهآل میبینند و تمرکز بر لذت و نزدیکی عاطفی است. پس از آن، مرحله واقعیت و سازگاری آغاز میشود، جایی که تفاوتها و چالشهای روزمره ظاهر میشوند و زوجها باید یاد بگیرند اختلافها را مدیریت کنند و تعادل بین استقلال فردی و نزدیکی عاطفی برقرار کنند.
مرحله بعد، کشمکش قدرت است که با اختلاف نظر، نیاز به استقلال و چالشهای تصمیمگیری همراه است و مهارتهای حل مسئله و ارتباط سالم اهمیت زیادی پیدا میکند. با گذر از این دوره، مرحله همکاری و ثبات شکل میگیرد، جایی که رابطه متعادل و پایدار شده و اهداف مشترک و حمایت متقابل پررنگ میشوند.
در میانسالی، مرحله بازنگری و تجدید رابطه پیش میآید که با بازبینی اهداف و احیای صمیمیت همراه است.
در نهایت، مرحله پختگی و عشق همراهانه رخ میدهد، جایی که عشق عمیق، دوستی، احترام و همراهی جایگزین هیجان اولیه شده و رابطه به شکل پایدار و معنادار ادامه مییابد.
مراحل تحول رابطه بین همسران
۱. مرحله عشق و ماهعسل
مرحله عشق و ماهعسل اولین و پرهیجانترین مرحله زندگی مشترک است.
در این مرحله، زوجها احساس شدیدی از صمیمیت و عشق نسبت به یکدیگر دارند و هر لحظه با هم بودن برایشان ارزشمند است. این دوره معمولاً با شور و هیجان همراه است و زوجها تمایل دارند زمان زیادی را با هم بگذرانند و با یکدیگر تجربههای جدید داشته باشند. در این مرحله، افراد معمولاً یکدیگر را ایدهآل میبینند و ضعفها و نقاط منفی همسر را نادیده میگیرند.
توجه اصلی در این دوره به احساسات مثبت و تجربه هیجان و عشق است. زوجها در این مرحله احساس میکنند که هیچ چیزی نمیتواند رابطه آنها را تهدید کند و آینده را با خوشبینی کامل میبینند. با این حال، این مرحله معمولاً کوتاه است و میتواند بین چند ماه تا دو سال طول بکشد، زیرا زندگی واقعی و مسائل روزمره کمکم خود را نشان میدهند.
در این دوران، پایههای اعتماد و تعهد شکل میگیرد و زوجها یاد میگیرند چگونه به یکدیگر توجه کنند و ارزش حضور یکدیگر را درک کنند.
برای ماندگاری رابطه، مهم است که زوجها همزمان با هیجان عشق، توانایی شناخت واقعی همسر را نیز آغاز کنند.
مرحله عشق و ماهعسل برای ایجاد صمیمیت و اتصال عاطفی بسیار مهم است و اگر این دوره به درستی سپری شود، میتواند زمینهساز مراحل بعدی و پایدار شدن رابطه شود.
استفاده از گفتوگو، توجه به نیازهای همدیگر و تجربه فعالیتهای مشترک میتواند این دوره را موفق و سازنده کند و زوجها را برای مواجهه با چالشهای بعدی آماده کند.
۲. مرحله واقعیت یا سازگاری
پس از پایان دوره ماهعسل، مرحله واقعیت و سازگاری آغاز میشود. در این مرحله، زوجها شروع به مشاهده تفاوتها و نقاط ضعف یکدیگر میکنند و متوجه میشوند که زندگی مشترک نیازمند تلاش و سازگاری است.
اختلاف نظرها درباره وظایف روزمره، نحوه مدیریت پول، نقشها در خانواده و حتی سبک زندگی روزانه بیشتر نمایان میشود.
این مرحله ممکن است با احساس ناامیدی یا دلخوری همراه باشد، زیرا واقعیت زندگی معمولاً با انتظارهای غیرواقعی دوران ماهعسل متفاوت است. در این مرحله، زوجها باید مهارتهای گفتوگو و حل اختلاف را یاد بگیرند و یاد بگیرند که چگونه به شکل سازنده اختلافها را مدیریت کنند.
پذیرش تفاوتها و تلاش برای پیدا کردن راه حلهای مشترک، نقش مهمی در ایجاد رابطه پایدار دارد. همچنین، در این مرحله هر فرد به تدریج استقلال و هویت خود را در کنار زندگی مشترک پیدا میکند و یاد میگیرد که تعادل بین استقلال فردی و نزدیکی عاطفی مهم است.
زوجهایی که بتوانند این مرحله را به خوبی پشت سر بگذارند، پایههای واقعی و مستحکم رابطه خود را شکل میدهند.
این دوره فرصتی است تا زوجها ارزش یکدیگر را درک کنند و یاد بگیرند چگونه با هم همکاری کنند. مرحله سازگاری به زوجها کمک میکند که رابطهای پایدار و واقعی بسازند و از عشق هیجانی دوران ماهعسل به سمت ارتباطی عمیق و مستحکم حرکت کنند.
۳. مرحله کشمکش قدرت
مرحله کشمکش قدرت یکی از چالشبرانگیزترین دورههای زندگی زناشویی است. در این مرحله، زوجها ممکن است بر سر مسائل مختلفی مانند تصمیمگیریهای مهم، تقسیم وظایف خانه، تربیت فرزندان و حتی برنامههای شخصی دچار اختلاف شوند.
این دوره معمولاً در سالهای میانی ازدواج رخ میدهد و با احساس نیاز به استقلال فردی و کنترل زندگی همراه است.
برخی افراد ممکن است احساس کنند که خواستهها و نیازهایشان نادیده گرفته میشود و این میتواند به تعارض و کشمکش منجر شود. در این مرحله، توانایی زوجها در مدیریت اختلافات و ارتباط مؤثر اهمیت ویژهای دارد. اگر زوجها به جای درگیر شدن در بحثهای بیپایان بتوانند با احترام و گوش دادن فعال به یکدیگر پاسخ دهند، رابطه نه تنها حفظ میشود بلکه به بلوغ عاطفی و شناخت عمیقتر منجر میشود.
در این مرحله، یادگیری مهارتهای حل مسئله، بیان احساسات بدون سرزنش، و احترام به تفاوتهای یکدیگر ضروری است. همچنین، این مرحله فرصتی برای تقویت اعتماد و تعهد است و زوجها یاد میگیرند که چگونه استقلال فردی خود را بدون تهدید کردن رابطه حفظ کنند.
گذر موفق از این مرحله باعث میشود رابطه از هیجان اولیه و اختلافهای شدید فراتر رفته و به همکاری و همیاری واقعی نزدیک شود. در حقیقت، کشمکش قدرت اگر با آگاهی و مهارت مدیریت شود، یکی از مراحل کلیدی رشد و پختگی رابطه زناشویی است.
۴. مرحله همکاری و ثبات
مرحله همکاری و ثبات زمانی آغاز میشود که زوجها یاد گرفتهاند چگونه اختلافات را مدیریت کنند و با تفاوتهای یکدیگر کنار بیایند. در این دوره، رابطه به شکلی متعادل و پایدار درمیآید و زوجها به همکاری و شراکت واقعی دست مییابند.
اهداف مشترک مانند تربیت فرزند، مدیریت امور مالی، برنامهریزی برای آینده و حمایت از یکدیگر اهمیت پیدا میکند.
در این مرحله، زوجها نسبت به هم احساس امنیت و اطمینان دارند و میدانند که میتوانند روی یکدیگر حساب کنند. پذیرش تفاوتها، احترام متقابل و تعامل سالم باعث میشود رابطه عمیقتر و پایدارتر شود. با این حال، حفظ صمیمیت و هیجان اولیه هنوز اهمیت دارد، زیرا ممکن است روزمرگی باعث کاهش احساس نزدیکی شود.
در این مرحله، فعالیتهای مشترک، وقت گذراندن با کیفیت و توجه به نیازهای عاطفی یکدیگر باعث میشود رابطه قوی و زنده باقی بماند. همکاری و ثبات، پایهای برای رشد و توسعه رابطه در سالهای بعدی زندگی مشترک است و زوجها را برای مرحله بازنگری و تجدید رابطه آماده میکند.
این مرحله نشاندهنده بلوغ و ثبات عاطفی است که بر اساس تجربه و یادگیری از مراحل قبلی شکل گرفته است و رابطه را از ناپایداری هیجانی به پایداری و همدلی واقعی میرساند.
۵. مرحله بازنگری و تجدید رابطه
مرحله بازنگری و تجدید رابطه معمولاً در میانسالی یا بعد از گذر از تغییرات مهم زندگی مانند ترک خانه فرزندان، بازنشستگی یا بحرانهای شخصی آغاز میشود. در این دوره، زوجها ممکن است نیاز به بازبینی اهداف، ارزشها و روابط خود داشته باشند.
برخی افراد احساس میکنند که هیجان و صمیمیت اولیه کاهش یافته است و نیاز دارند راههای جدیدی برای ارتباط و تقویت عشق پیدا کنند. این مرحله فرصتی است تا رابطه به شکل جدیدی احیا شود و زوجها دوباره به یکدیگر نزدیک شوند.
بازنگری شامل گفتگو درباره احساسات، یادآوری خاطرات مشترک و کشف علایق جدید است. اگر زوجها بتوانند با آگاهی و مهارت این دوره را مدیریت کنند، رابطه میتواند عمیقتر و مستحکمتر شود و حس تعلق و همکاری بهبود یابد.
همچنین، این مرحله فرصتی برای رشد فردی و مشترک است و زوجها میتوانند اهداف جدید و تجربیات تازه را با هم تجربه کنند.
مرحله بازنگری نشان میدهد که زندگی زناشویی یک مسیر پویا و متحولشونده است و عشق واقعی نیازمند توجه، انعطاف و تلاش مستمر است. زوجهایی که این مرحله را به درستی پشت سر میگذارند، رابطهای سرشار از صمیمیت و معنا پیدا میکنند.
۶. مرحله پختگی و عشق همراهانه
مرحله پختگی و عشق همراهانه معمولاً در سالهای پایانی زندگی مشترک ظاهر میشود. در این مرحله، رابطه از هیجان و شور اولیه فاصله گرفته و به شکل عمیقتری از دوستی، صمیمیت و همراهی تبدیل میشود.
زوجها یکدیگر را با تمام ویژگیها و ضعفها میپذیرند و تمرکز بر حمایت، همراهی و آرامش است. این دوره فرصتی است تا تجربههای زندگی مشترک ارزشگذاری شود و زوجها احساس امنیت و اعتماد کامل نسبت به یکدیگر داشته باشند.
عشق در این مرحله کمتر هیجانی و بیشتر پایدار و همراهانه است و به شکل احترام، وفاداری و صمیمیت بروز پیدا میکند. هر دو طرف از حضور یکدیگر لذت میبرند و رابطه بر پایهی همکاری و تجربههای مشترک شکل گرفته است.
این مرحله همچنین با چالشهای مربوط به پیری، سلامت و از دست دادنها همراه است، اما با درک عمیق و صبر میتوان رابطه را مستحکم و پرمعنا نگه داشت. عشق همراهانه نشاندهنده بلوغ نهایی رابطه است و زوجها میتوانند از آرامش، همدلی و پیوند عاطفی قوی بهرهمند شوند.
این مرحله نتیجه موفقیت در گذر از تمام مراحل قبلی و دستیابی به تعادل، رشد و پایداری عاطفی است و نمونهای از عشق عمیق و پایدار در زندگی زناشویی است.
💬 نظرات خود را با ما در میان بگذارید