آیا کیفیت و مدت خواب بر بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان و مرگ و میر اثر دارد؟

خواب مناسب، یکی از عوامل حیاتی برای حفظ سلامت بدن و کاهش ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان و مرگ‌ومیر است. مطالعات نشان می‌دهند که خواب کمتر از ۵ ساعت یا بیشتر از ۹ ساعت در شبانه‌روز، خطر این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. به‌علاوه، کیفیت خواب نیز اهمیت زیادی دارد؛ بی‌خوابی، خروپف و نارکولپسی می‌توانند خطر مشکلات قلبی را بالا ببرند. این تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که اثرات خواب نامناسب در مردان و زنان متفاوت است؛ مردان بیشتر در معرض خطر سرطان و مرگ، و زنان بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند. برای کاهش این خطرات، خواب منظم بین ۷ تا ۸ ساعت توصیه می‌شود.
آیا کیفیت و مدت خواب بر بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان و مرگ و میر اثر دارد؟
خواب یک عملکرد حیاتی بدن و عاملی کلیدی برای سلامت انسان است که برای عملکرد صحیح فیزیولوژیک بسیار ضروری است. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که کمبود یا افزایش بیش از حد خواب، با خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان و حتی مرگ‌ومیر مرتبط است. به ویژه، خواب کمتر از ۵ ساعت و بیشتر از ۹ ساعت در شبانه‌روز می‌تواند سلامت را تهدید کرده و خطر مرگ و میر و بروز بیماری‌ها را افزایش دهد.
اثرات خواب بر مرگ و بیماری‌های قلبی و سرطان
مطالعه‌ای جامع روی ۴۰۷۵۰۰ نفر در انگلستان نشان داده است که خواب کمتر از ۵ ساعت یا بیشتر از ۹ ساعت در شبانه‌روز، با خطر بالاتری از مرگ و بیماری‌های قلبی و سرطان همراه است. این پژوهش نشان داد که افرادی که خواب بسیار کم یا بسیار طولانی دارند، به ترتیب ۲۵٪ و ۳۰٪ بیشتر در معرض مرگ ناشی از همه علل هستند. همچنین خواب ناکافی و خواب بیش از حد، هر دو خطر بروز سرطان و بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش می‌دهند و خواب طولانی‌مدت نیز می‌تواند اثرات منفی بر سلامت داشته باشد.
عوامل موثر بر خواب نامناسب و بیماری‌های قلبی
کیفیت خواب نیز به همان اندازه اهمیت دارد. عواملی مانند خروپف، بی‌خوابی و نارکولپسی می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند. نتایج این پژوهش نشان داد که افراد مبتلا به نارکولپسی یا بی‌خوابی، به ترتیب ۲۶٪ و ۲۰٪ بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند. همچنین خروپف و بی‌خوابی به عنوان نشانه‌های خواب نامناسب، خطر مشکلات قلبی را افزایش داده و از طریق التهاب و افزایش فشار خون، زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی می‌شوند.
تفاوت اثرات خواب بر سلامت در مردان و زنان
این تحقیق همچنین به تفاوت‌های جنسیتی در اثرات خواب بر سلامت پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که مردان بیشتر در معرض خطر مرگ و سرطان ناشی از خواب نامناسب هستند، در حالی که زنان بیشتر به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند. این تفاوت‌ها می‌توانند ناشی از تاثیر هورمون‌های جنسی مانند استروژن و تستوسترون بر کیفیت خواب و خطر بیماری‌های مزمن باشند.
نتیجه‌گیری
برای حفظ سلامت و کاهش خطر مرگ، بیماری‌های قلبی و سرطان، خواب مناسب به مدت ۷ تا ۸ ساعت در شبانه‌روز توصیه می‌شود. همچنین تنظیم کیفیت خواب و پرهیز از عوامل اختلال‌زا در خواب، نقش بسزایی در سلامت عمومی دارند. یافته‌های این تحقیق بر اهمیت خواب مناسب برای سلامت قلبی-عروقی و مقابله با سرطان تاکید کرده و لزوم آگاهی‌رسانی بیشتر در این زمینه را یادآور می‌شود.
با رعایت بهداشت خواب و مدیریت مدت و کیفیت آن، می‌توان گام‌های مهمی در جهت حفظ و بهبود سلامت برداشت.
دکتر نگار ابراهیمی – پزشکمرکز تحقیقات پیشگیری اولیه از بیماری های قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی تهران